FALEN IS EEN GOEDE OPTIE

Over het vinden van nieuwe wegen

Het blijft lastig als je een tocht plant en dat faliekant misgaat. Dat kwam vroeger nauwelijks voor. Dan ging ik op kracht door, liep ik langs te gevaarlijke grenzen, duwde ik de angst weg, verbeet ik de pijn en rondde het op doorzettingsvermogen af. De beklimming van Denali en de Elbrus, die barre tocht over ‘The Outer Hebrides’ of recenter nog de overschrijding van de hoogvlakte van IJsland. Het waren prachtige uitdagende avonturen, die me op de mooiste plekken in de wereld brachten. De natuur, de (in)spanning, het afzien en het resultaat gaf een enorme voldoening. Maar op een diep niveau had ik altijd haast, was ik vooral aan het afzien, zat ik veel in mijn gedachte en ik was niet – zoals ik het nu zie – in rust verbonden met mezelf en mijn omgeving. Nu had ik besloten om minimaal drie weken met mijn hangmat de GR5 af te lopen. Ik verlangde naar die verbondenheid met mijzelf en de natuur die ik de laatste jaren op zo’n diep niveau kon ervaren. Ik hoopte dat ik op deze tocht een nog diepere laag zou raken om vervolgens in de ‘flow’ Zwitserland of zelfs Italië te bereiken. Om vervolgens de tocht te beginnen en al na twee dagen te stoppen. Een nieuwe weg ontvouwt zich.

TEKENS

Ik doe het dashboardkastje van mijn auto open en mijn blik valt op een van mijn visitekaartjes met de quote van Rumi: “As you start to walk out on the way, the way appears”. Dat is een goed teken zeg ik tegen mezelf. Ik bevind me in de file en ben op weg naar Maastricht. Daar parkeer ik mijn auto vlak bij de Sint Pietersberg en pak daar de GR5 op. Het is een langeafstandspad dat vanaf de Noordzee bij Hoek van Holland begint en bij Nice aan de Middellandse Zee eindigt.

– Tekst ‘Falen’ gaat onder het kader verder –

GRAND RANDONNÉE 5 (GR5)

Een krachtige ervaring

De GR5 (Grand Randonée 5) is een langeafstandspad van ongeveer 2600 km (afhankelijk van de variant die je kiest) in West-Europa. Het pad loopt van de Noordzee in Nederland, door België, Luxemburg, Frankrijk, Zwitserland, en uiteindelijk tot aan de Middellandse Zee in Frankrijk.

ONTSTAANSWIJZE

Het idee van de GR5 werd oorspronkelijk door de Franse wandelvereniging FFRP (Fédération Française de la Randonnée Pédestre) in 1972 voorgesteld. De gedachte was om een langeafstandspad door verschillende landen in Europa te creëren. Het pad langs de geërodeerde en beboste vulkaantoppen van de Vogezen werd geleidelijk aan uitgebreid en loopt nu van Hoek van Holland via de heuvels van België en Luxemburg om dan de Vogezen in Frankrijk te betreden. Om vervolgens via de Jura en de Alpen uiteindelijk bij de mooie stranden van de Côte d’Azur te eindigen.

UNIEK WANDELPAD

Het pad is op zeer goede wijze bewegwijzerd en wordt beheerd door verschillende wandelverenigingen en organisaties in de landen die het pad doorkruist. Wat de GR5 zo uniek en mooi maakt, is de enorme diversiteit aan landschappen en ecosystemen die je tijdens de wandeltocht tegenkomt.

EERSTE GEDACHTE

In november was de gedachte om een langeafstandspad in mijn eentje te lopen bij me opgekomen. Mijn liefdesrelatie was onverwacht beëindigd. Ik voelde me verward en ik bleef met vragen en een diep verlangen achter. Was dat een gevolg van een gemis naar mijn geliefde of lag er een dieper gemis uit mijn verleden onder verscholen? Kwamen die vragen door het abrupte einde? Wat wil hier gezien worden was de vraag die ik mezelf stelde. Welke delen uit mijn verleden worden hier aangeraakt? Wat heb ik hier nu te leren? En hoe krijg ik meer rust in mijn lichaam en geest? Ik wist dat zo’n lange wandeltocht – die al een hele tijd op mijn lijstje stond –, een ideale manier was om diepe rust en tevredenheid te ervaren. En met twee maanden vakantie die ik mezelf gunde, leek me die GR5 wel een goed idee.

RUST EN HET BETREDEN VAN EEN NIEUWE WERELD

In de maanden erop was er gelukkig al wat meer rust gekomen. Langzaam kreeg ik steeds meer zicht op dat gemis en wat ik hier te leren had. Dat had even tijd nodig. In de stilte na de hectiek van de relatie dwarrelde de stof naar beneden en kreeg ik langzaam een heldere blik. Ook het lichaam voelde het even later. Dat heeft meestal meer tijd nodig. En toch had ik nog steeds mijn zinnen gezet op een ritueel. En wilde ik deze wandeling als kantelmoment gebruiken om mijn oude wereld op een krachtige wijze los te laten en naar een nieuwe wereld toe te bewegen.

“Als er geen gemis is dan is er ook geen verlangen.
Dan is er alleen maar tevredenheid.”

DIEP VERLANGEN

Ik was op zoek naar dat bijzondere gevoel dat ik 2020 had op zo’n diep niveau had gevoeld toen ik 10 dagen in mijn eentje door de Franse Vogezen zwierf. Ik sliep elke dag in mijn hangmat, zwom in de bergmeertjes, zag in mijn hangmat de vleermuizen vlak over me heen scheren en hoorde de everzwijnen en reeën als ik ging slapen om me heen scharrelen. Ik ervaarde een ongekend gevoel van rust en vrijheid. Ik voelde me op een diepe manier met mezelf en de natuur verbonden. Ik kon uren in tevredenheid voor me uit staren: “Als er geen gemis is dan is er ook geen verlangen. Dan is er alleen maar tevredenheid.” Dat werd een mantra in de jaren daarna. 

BEN JE OP ZOEK NAAR DIEPE RUST EN VRIJHEID?

Ga mee op deze reis into the wild!

PREVELEN EN NIEUWSGIERIGHEID

Ik prevel af en toe die woorden over gemis en verlangen in mijn dagelijks leven om weer in contact te komen met dat gevoel. Maar de laatste maanden was het lastig om daar te komen. Het was te onrustig. Kon ik weer in die diepe staat van zijn komen? Was dit gevoel nog verder te verdiepen? Was er een nog diepere staat van zijn te realiseren? En wat zou dat me brengen? Hoe zou die nieuwe wereld zijn?

IN DE NATUUR

Ik wilde net als toen geen gebruik maken van hotels, B & B’s of campings. Ik wilde net zoals toen weer in mijn hangmat midden in de natuur slapen. Elke dag wandelen en dan slapen in de bossen. Robert Moore, Raynor Winn, Sylvain Tesson, Erling Kagge et cetera – die maandenlang onderweg waren – hadden allemaal over een vergelijkbaar gevoel geschreven. Ik had het allemaal gelezen en herkende veel van hun verhaal door mijn eigen klimexpedities, fiets- en wandelavonturen. Maar ik was nog nooit zo lang solo geweest. 

VLUCHTEN

Gedurende het jaar had ik het project voor me gehouden op mijn beste vriend en een oude wijze man – die ik zo nu en dan bezoek – na. Die laatste zei: “Ga oefenen. Dit vraagt om training. Ik heb hier ervaring mee.” Ik nam zijn woorden tot me, maar kon niet tot oefenen komen. Een diep verlangen om het werkelijk te doen had zich nog niet meester van me gemaakt. Ik sportte elke dag, maar ik richtte me nauwelijks op de tocht. Ik was vooral bezig met schrijven en werken; een bekende vluchtweg. 

TIJD OM TE GAAN

Eerste pinksterdag kreeg ik pas de geest. Ik pakte mijn spullen en voelde langzaam de energie in mij opkomen. Ik kocht wat lichtgewicht spullen en het spannende gevoel wat ik zo van eerdere avonturen kende, maakte zich van mij meester. Ik lichtte wat andere mensen in mijn omgeving in. Eindelijk dacht ik. Het is er! Tijd om op weg te gaan. 

LEIDERSCHAPSREIS

Voordat ik wegging had ik eerste nog een leiderschapsreis in de Alpi Orobie. Het waren weer hele bijzondere dagen. De deelnemers konden goed wandelen en hadden meteen de bereidheid om zich open te stellen. Ze maakten een mooie hike en een krachtige reis in zichzelf. Na afloop zei een deelneemster die voor de tweede keer deelnam tegen mij: “Het voelt echt alsof je bent ingedaald en tot rust bent gekomen.” Ja, zo voelde dat ook bij mij. Het was een reis van eenvoud en gemak.

MOEILIJK AFSCHEID

Na deze tocht kwam mijn dochter langs in Italië. Samen zwierven we door de bergen. Het leek alsof een nieuwe periode was aangebroken. De rust tussen ons, de gesprekken en het gemak waarmee we na haar pubertijd reisden, was nieuw. We wilden beiden niet naar huis en hadden moeite om van elkaar afscheid te nemen. 

HET BEGIN

En nu stond ik daar bij mijn auto aan de voet van de Sint-Pietersberg, vlakbij het einde van het Pieterpad waar ik de GR5 kon oppakken. De spanning die ik eerst ervaarde was helemaal verdwenen. Ik pak mijn spullen en maak me klaar om te starten. Mijn rugzak voelt zwaar ondanks het feit dat ik die zorgvuldig had ingepakt. Even overweeg ik mijn systeemcamera, mijn gps en nog wat spullen in mijn auto achter te laten, maar ik loop toch door: “Even doorbijten Koopen.

SLECHTE VOORBEREIDING

In die eerste kilometer realiseer ik me talloze dingen. Wat is de weg goed bewegwijzerd! Heb ik die routeboekjes en mijn GPS nodig? Wat is die rugzak zwaar! Hé, mijn voorbereiding klopt niet! Later vallen er nog meer dingen op hun plek. Ik heb geen EHBO-spullen nodig omdat ik me vaak door de bewoonde wereld beweeg en het is handig om voor een aantal dagen eten bij me te hebben om niet te veel van de route af te wijken en extra kilometers te maken. Ik loop die dag 25 kilometer.

ADAPTEREN

Het einde van de dag is zwaar en ik vind uiteindelijk een prachtige plek in de bossen om te slapen. Ik hang mijn hangmat op en na het eten begin ik onmiddellijk mijn spullen te scheiden. Deze spullen laat ik morgen achter in een hotel om ze later op te halen. Ik overweeg even om het in het bos te achter te laten, maar er zitten zo veel waardevolle spullen in dat het risico bestaat dat het – door een hond – wordt gevonden en ik duik mijn hangmat in.

GEBREK AAN COMMITMENT

Het is heerlijk. De ondergaande zon, het zingen van de vogels, het geritsel in het bos en de lome vermoeidheid zorgen dat ik wegdroom. Om de volgende morgen vroeg wakker te worden en in de opkomende zon weer weg te doezelen. Het maakt me vrolijk en gelukkig. Met veel energie loop ik naar beneden. De rugzak voelt steeds zwaarder en mijn pezen en gewrichten beginnen pijn te doen. In mijn pogingen om de spullen onder te brengen slaag ik die dag niet. Het lijkt wel of iedereen nee zegt. Het toont mijn gebrek aan commitment en doorzettingsvermogen. 

BALANS OPMAKEN

En als ik op het eind van de dag na nog eens 25 kilometer de balans op maak, constateer ik dat mijn voorbereiding en strategie zwaar onvoldoende zijn en dat ik niet in de flow raak die ik zo graag wilde. Ik heb mijn ervaring van expedities, langeafstandsfietsen en korte solo avonturen in de natuur meegenomen op deze wandeling. Maar dit langeafstandswandelen is een hele andere tak van sport. Bovendien merk ik dat er geen diep verlangen is om dit te doen waardoor ik onvoldoende plezier beleef. Kan ik het gevoel omvormen?

“Als de weg duidelijk voor je ligt dan is het waarschijnlijk niet jouw weg, maar die van iemand anders.”

INSTINCTIEVE GEDRAG

Mijn instinctieve manier is nu om dat gevoel te parkeren en door te gaan. Falen is geen optie. De woorden van Rumi komen weer naar boven: “As you start to walk out on the way, the way appears.” En ook de woorden van de Amerikaanse literatuurwetenschapper Jospeh Campbell komen in mijn gedachte: “Als de weg duidelijk voor je ligt dan is het waarschijnlijk niet jouw weg, maar die van iemand anders.” Ik open mijn telefoon die ik tijdens de reis niet zou gebruiken. Ik tik op Google Maps Maastricht in en op kies openbaar vervoer. Op nog geen 200 meter is een busstation die me tezamen met een korte treinrit binnen een uur in Maastricht brengt. Ik loop er met een brede grijns naartoe.

WELBEKENDE STEMMEN

Als ik op de bus sta te wachten, hoor ik de welbekende stemmen in mijn hoofd. In niet mis te verstane woorden wordt het vuur me aan de schenen gelegd. Geen karakter, te snel, wat amateuristisch, wat zullen je vrienden je uitlachen en deze man noemt zich coach, outdoorgids en is iemand die tochten in de bergen en wildernis organiseert en het lukt hem geeneens om twee dagen in de natuur te slapen. Ik aanschouw het met een glimlach. Dit is goed weet ik op een diep niveau. 

– Tekst ‘Falen’ gaat onder het kader verder –

OP WEG GAAN

Het vertrouwde verlaten

Tegen mijn coachees en deelnemers van mijn programma’s zeg ik na wat coaching, reflectie en oefeningen dat het nu tijd wordt om op weg te gaan. Dat als ze een nieuwe manier in bijvoorbeeld gedrag of levenswijze willen dat het tijd is om te bewegen. Zij bepalen het moment, maar als je niets doet of nauwelijks oefent dan gebeurt er niets. De wereld komt niet naar jou. De uitdaging is om de deur te openen, uit je comfort zone te stappen en het vertrouwde te verlaten en onbekende tegemoet te treden. Dat is vaak het lastigste aan een nieuw avontuur. 

‘THE DOORSTEPMILE’

Grote avonturiers hebben daar een uitdrukking voor: ‘The Doorstepmile’. De eerste stap is vaak de langste en de moeilijkste stap. Vanuit daar ontvouwt de weg zich vanzelf. De stap wordt vaak makkelijker gezet als de huidige situatie oncomfortabel is. Je vlucht weg omdat het vertrouwde niet meer prettig voelt of omdat je gewoonweg niet anders kan. En de stap is makkelijker als er een enorm verlangen is. Als er iets prachtigs aan de horizon gloort.

HET AVONTUUR ONTVOUWT ZICH

Als je dan vervolgens op weg gaat dan kom je allerlei obstakels tegen. Het avontuur ontvouwt zich dan en mijn ervaring is dat je dan in de ‘flow’ van het avontuur met de hindernissen dealt. En soms zijn de obstakels zo groot dat het gewenste doel niet wordt behaald. Of je haalt het doel wel, maar het is niet wat je ervan verwachtte. 

IN DE ERVARING EN REIS ONTSTAAN NIEUWE PERSPECTIEVEN

Dat is niet erg. Want met de ervaringen die je in je avontuur hebt opgedaan ontvouwen zich weer nieuwe perspectieven en wegen die wel naar een doel of situatie leiden die bij jou zouden kunnen passen. Het bijzondere is dat die perspectieven en wegen niet vanaf je startpunt te zien zijn. Het enige wat je kunt doen, is op weg gaan en kijken hoe de weg zich ontvouwt. 

DE REIS EN DE BERG ALS METAFOOR

Zie het als een wandeltocht naar een bergtop. Je bereikt de bergpas op weg naar je doel en je realiseert daar – omdat het niet lukt of omdat het niet past – dat het niet omdat doel gaat, maar om iets anders. Om vervolgens tot een ander doel te komen. Onderweg, op de pas of tussentop, krijg je nieuwe perspectieven wat je reis en je doel beïnvloedt. De ervaring van de reis zorgt dat er nieuwe wegen, routes en doelen kunnen ontvouwen. Misschien naar dezelfde top op een andere manier of misschien wel iets totaal anders om uiteindelijk misschien wel bij een vergelijkbare ervaring te komen. De kunst is om elke keer bij jezelf te blijven.

FALEN EN OPNIEUW RICHTING VINDEN

En het bijzondere is dat je in het op weg gaan onverwachte ontmoetingen krijgt. Mensen die je willen helpen. Mensen die je richting geven. Mensen die je ondersteunen. In het vallen, struikelen en weer opstaan wordt er geleerd. En dat vraagt telkens weer om naar je schrammen, blauwe plekken en builen te kijken. Wat heb ik hier te leren? Wat zit er in de onderstroom? Wat heb ik aan te kijken? In het goed bij jezelf blijven en in het reflecteren zie je de tekens, signalen en perspectieven. Juist daarin vind je richting, een nieuwe weg of manier of wat wijsheid, is mijn ervaring. Dat realiseerde ik me nu ook weer na mijn afgebroken wandelavontuur. 

WIL JE WETEN HOE TRANSFORMEREN IN GROTE LIJNEN WERKT?

Bekijk de leer- en transformatielijn!

REACTIES

Bij thuiskomst licht ik familie en vrienden in. Mijn moeder zegt: “Dat is niets voor jou.” Een andere vriend appt: “Tsjonge Norbert, wat een dapper besluit om niet te forceren en je goed te blijven voelen.” En op een borrel in de dagen erna zegt een maatje: “Wat is dit verfrissend na al die succesverhalen. Met name omdat het over je mindset gaat.”  

– Tekst ‘Falen’ gaat onder het kader verder –

OVERSTEKEN

Van het oude naar het nieuwe bewegen

“A threshold is not a simple boundary; it is a frontier that divides two different territories, rhythms and atmospheres. Indeed, it is a lovely testimony to the fullness and integrity of an experience or a stage of life that it intensifies toward the end into a real frontier that cannot be crossed without the heart being passionately engaged and woken up.

At this threshold a great complexity of emotions comes alive: confusion, fear, excitement, sadness, hope. This is one of the reasons such vital crossing were always clothed in ritual.

It is wise in your own life to be able to recognize and acknowledge the key thresholds; to take your time; to feel all the varieties of presence that accrue there; to listen inward with complete attention until you hear the inner voice calling you forward.

The time has come to cross.”

John O’Donohue schrijft hoe je – met al je emoties en een open hart – de oude wereld verlaat en de nieuwe wereld betreedt. Het is intelligent, eloquent, gestructureerd en helder. Mijn ervaring in mijn coachingspraktijk en mijn eigen leven is wat rauwer en weerbarstiger. In de chaos is de scheidslijn tussen de oude en nieuwe wereld niet altijd even duidelijk aanwezig. Bovendien beweeg je soms van de nieuwe wereld weer naar de oude wereld. Je pendelt heen en weer omdat het vaak nog even zoeken is naar een vorm, wijze of manier. Je bent aan het struikelen en vallen. En in het opstaan, balanceren, reflecteren en het zoeken en aanleren van nieuwe manieren vind je uiteindelijk dat andere pad naar die nieuwe wereld. 

ONGEMERKT GEPASSEERD

Het is me intussen duidelijk dat ik al een tijdje met een voet in de nieuwe wereld sta. In deze extreme wandeling zag en voelde ik dat ik was overgestoken. En het blijkt dat het gevolgen heeft voor mijn manier van reizen. Soms is verandering geen grote beweging, maar door kleine koerswijzingen merk je opeens dat je ongemerkt in een andere wereld bent gekomen. Niet alles hoeft groots en meeslepend te zijn. In het extreme werd het kleine nu zichtbaar.

FORCEREN EN NIET TOEGEVEN

Met deze wandeling wilde ik iets forceren wat er deels al was. Ik had daar onvoldoende zicht op of misschien wist ik het diep van binnen wel, maar kon ik de wandeling nog niet afblazen. Ik wilde mezelf – ten overstaan van de wereld – niet laten kennen. Oude overtuigingen die nog een te grote rol spelen.

RUST

Ik merk in de dagen na de wandeling dat er een rust over me heen is gevallen. De kunst is nu om die rust in wat meer dagelijkse routines te gieten. Ik ben al een tijdje op zoek naar een andere vorm van leven en ik merk nu dat ik daar wat kleine stappen in heb gezet. 

ZOEKEN NAAR HET IDEALE RITME

Er liggen zeven vrije weken voor me. Het is stil op de wegen. Iedereen lijkt op vakantie. En ik zit heerlijk rustig thuis. Ik voel geen enkele behoefte om een andere tocht of vakantie te plannen. De komende weken ga ik eens kijken hoe mijn ideale dagelijkse dag eruit kan zien. Elke dag zwemmen, wat beperkter schrijven en studeren, dat hardlopen weer eens goed oppakken, gezonder eten en die dagelijkse wandeling die mijn 104-jarige overbuurman ook elke dag maakt. Kan ik de rust die ik heb gevonden, vertalen naar nieuwe vormen thuis? Dat zal nog een hele klus worden met die heerlijke vluchtweg van dat monomane werken van mij waarin ik me zo graag in verlies. Maar niet gek dit voor twee dagen wandelen, denk ik.

NIEUWE POGING

“Er komt vast een nieuwe poging jou kennende!”, appt de moeder van mijn dochter enkele dagen later. Dat denk ik ook. Dat verlangen van die lange wandeling is er nog steeds. Maar het zal op een nieuwe manier zijn. Eentje die ik nog heb te ontdekken.