DREMPELS EN INNERLIJK LANDSCHAP

John O’Donohue over kantelmomenten en schoonheid

De zomervakantie is net zoals de periode tussen kerst en oud en nieuw zo’n plek van bezinning. Het zijn die rustpunten in het jaar waarin je vaak je leven overdenkt. De zomer is zo’n onzichtbaar kantelmoment waarna het jaar kentert. De ideeën die je in het eerste helft van het jaar hebt geïnitieerd en zich langzaam ontwikkelen, komen – met de verkregen feedback – in het najaar vaak tot volle wasdom. Er is rijping. In de stevige verandering die ik dit jaar doormaak, moest ik weer aan John O’Donohue denken. Niet alleen aan die podcast die ik vorig jaar wel 5 of 6 keer beluisterde, maar ook aan die quote die zo van toepassing is op verandering en dat kantelmoment waar ik nu zo op bivakkeer.

“When you cease to fear your solitude, a new creativity awakens in you. Your forgotten or neglected wealth begins to reveal itself. You come home to yourself and learn to rest within. Thoughts are our inner senses. Infused with silence and solitude, they bring out the mystery of inner landscape.”

RIJPING

Als we de metafoor van de natuur doortrekken dan komt na de volle bloei van de afgelopen maanden nu langzaam de rijping op gang. Je zou in deze periode ook kunnen betrekken op je persoonlijke ontwikkeling en je staat van zijn. Wat is je overkomen? Welke uitdaging ben je op persoonlijk en professioneel niveau aangegaan? En wat denk je – met het omgaan van die ervaring – in het najaar te kunnen oogsten? En hoe verhoudt die oogst zich tot je dagelijks leven? Is er een grote verandering gaande? En komt er al wat meer rust en betekenis?

TRANSFORMATIEMOMENTEN

Elk groot transformatiemoment komt met zijn eigen donkere kleur en lijkt op het eerste gezicht een onmogelijke uitdaging is mijn ervaring. Wat wil er nu weer worden geleerd? Bij mij is vaak de eerste stap dat ik het weet, maar begrijpen doe ik het nog niet. En dat komt omdat die gedachte met mijn gevoel conflicteert. Het is een automatische, lichamelijke reactie die – op een dergelijke situatie – op de oude manier reageert. De nieuwe gedachte stemt nog niet overeen met het instinctieve en vaak routinematige bewegingen van je lichaam. Het lichaam heeft even tijd nodig. Dat volgt meestal later.

BEGRIJPEN IN PLAATS VAN WETEN

De zucht van verlichting komt pas – vaak met hulp van een wijze leraar, meestal na een lange stilte en met veel studie – als die eerste inzichten ook lichamelijk worden gevoeld. Meteen is er ontspanning omdat het lichaam het nu ook begrijpt. Om daarna in dat diepe begrip – waar lichaam en gedachten meer synchroon lopen – ruimte te ervaren.

NIEUWE WERELD

Het is het moment waar het bewustzijn een nieuwe wereld heeft gevonden. Oooh, zo zit dat dus in elkaar of dit is wat ik aan het doen ben. Ik word enthousiast van zo’n ontdekking en zie wat ik anders kan doen. Het geeft steevast meer rust, vrijheid en betekenis. Het nieuwe perspectief en manier als beloning van een moeilijk avontuur.

– Tekst ‘Drempels en innerlijk landschap’ gaat onder de afbeeldingen verder –

– Klik op onderstaande afbeeldingen en vind meer inspiratie over ’transformatie’ –

INTERVIEW JOHN O’DONOHUE

En toen ik mijn inspiratiemail aan het schrijven was en ik het proces van de afgelopen 9 maanden aan het overdacht, kwam weer die prachtige Ierse stem van John O’Donohue naar boven. Vorig jaar om deze tijd luisterde ik keer op keer naar hem. Krista Tipett interviewt hem voor haar ‘On Being’-podcast. Het bleek een van zijn laatste interviews te zijn. Hij overleed in 2008 op 52-jarige leeftijd. Hij gebruikte de natuur om onze ‘innerlijke landschap’ in heldere woorden te duiden. Zo fijn.

Voorbeeld: luister eens vanaf 24:05 waarin O’Donohue praat over ons beperkte zicht. Om vervolgens de belangrijke rol van poezië en muziek te noemen en dat meteen illustreert met een voorbeeld. Met als prachtig sluitstuk de prachtige montage van On Being.

TO BLESS THE SPACE BETWEEN US

Het bracht me ook weer bij zijn prachtige tekst over drempels en verandering uit zijn boek ‘To Bless the Space Between Us’. Misschien helpt het je als je ook op zo’n kantelmoment staat.

THRESHOLD

– Embracing change and crossing new boundaries –

THE EMERGENCE

Within the grip of winter, it is almost impossible to imagine the spring. The gray perished landscape is shorn of color. Only bleakness meets the eye; everything seems severe and edged. Winter is the oldest season; it has some quality of the absolute. Yet beneath the surface of winter, the miracle of spring is already in preparation; the cold is relenting; seeds are wakening up. Colors are beginning to imagine how they will return. Then, imperceptibly, somewhere one bud opens and the symphony of renewal is no longer reversible. From the black heart of winter a miraculous, breathing plenitude of color emerges.

THE GRADUAL RYTHM OF CHANGE

The beauty of nature insists on taking its time. Everything is prepared. Nothing is rushed. The rhythm of emergence is a gradual slow beat always inching its way forward; change remains faithful to itself until the new unfolds in the full confidence of true arrival. Because nothing is abrupt, the beginning of spring nearly always catches us unawares. It is there before we see it; and then we can look nowhere without seeing it.

THE CHALLENGE

Change arrives in nature when time has ripened. There are no jagged transitions or crude discontinuities. This accounts for the sureness with which one season succeeds another. It is as though they were moving forward in a rhythm set from within a continuum.

DREAMS OF THE HEART

To change is one of the great dreams of every heart – to change the limitations, the sameness, the banality, or the pain. So often we look back on patterns of behavior, the kind of decisions we make repeatedly and that have failed to serve us well, and we aim for a new and more successful path or way of living. But change is difficult for us. So often we opt to continue the old pattern, rather than risking the danger of difference. We are also often surprised by change that seems to arrive out of nowhere.

UNEXPECTED THRESHOLDS AND THE BLOSSOM OF CHANGE

We find ourselves crossing some new threshold we had never anticipated. Like spring secretly at work within the heart of winter, below the surface of our lives huge changes are in fermentation. We never suspect a thing. Then when the grip of some long-enduring winter mentality begins to loosen, we find ourselves vulnerable to a flourish of possibility and we are suddenly negotiating the challenge of a threshold.

THE COURAGE TO CROSS

At any time you can ask yourself: At which threshold am I now standing? At this time in my life, what am I leaving? Where am I about to enter? What is preventing me from crossing my next threshold? What gift would enable me to do it? A threshold is not a simple boundary; it is a frontier that divides two different territories, rhythms and atmospheres. Indeed, it is a lovely testimony to the fullness and integrity of an experience or a stage of life that it intensifies toward the end into a real frontier that cannot be crossed without the heart being passionately engaged and woken up. At this threshold a great complexity of emotions comes alive: confusion, fear, excitement, sadness, hope. This is one of the reasons such vital crossing were always clothed in ritual. It is wise in your own life to be able to recognize and acknowledge the key thresholds; to take your time; to feel all the varieties of presence that accrue there; to listen inward with complete attention until you hear the inner voice calling you forward. The time has come to cross.

FRAGILITY AND RESILIENCE

To acknowledge and cross a new threshold is always a challenge. It demands courage and also a sense of trust in whatever is emerging. This becomes essential when a threshold opens suddenly in front of you, one for which you had no preparation. This could be illness, suffering or loss. Because we are so engaged with the world, we usually forget how fragile life can be and how vulnerable we always are. It takes only a couple of seconds for a life to change irreversibly. Suddenly you stand on completely strange ground and a new course of life has to be embraced. Especially at such times we desperately need blessing and protection. You look back at the life you have lived up to a few hours before, and it suddenly seems so far away. Think for a moment how, across the world, someone’s life has just changed – irrevocably, permanently, and not necessarily for the better – and everything that was once so steady, so reliable, must now find a new way of unfolding.

EMBRACING THE UNKNOWN

Though we know one another’s names and recognize one another’s faces, we never know what destiny shapes each life. The script of individual destiny is secret; it is hidden behind and beneath the sequence of happenings that is continually unfolding for us. Each life is a mystery that is never finally available to the mind’s light or questions. That we are here is a huge affirmation; somehow life needed us and wanted us to be. To sense and trust this primeval acceptance can open a vast spring of trust within the heart. It can free us into a natural courage that casts out fear and opens up our lives to become voyages of discovery, creativity, and compassion. No threshold need be a threat, but rather an invitation and a promise.

TRUSTING THE UNSEEN GRACE

Whatever comes, the great sacrament of life will remain faithful to us, blessing us always with visible signs of invisible grace. We merely need to trust.

– Vertaling –

DREMPEL

– Verandering omarmen en nieuwe grenzen overschrijden –

DE OPKOMST

In de greep van de winter is het bijna onmogelijk om de lente voor te stellen. Het grijze, verdorde landschap is verstoken van kleur. Alleen somberheid ontmoet het oog; alles lijkt streng en scherp. Winter is het oudste seizoen; het heeft iets van het absolute. Toch is onder het oppervlak van de winter het wonder van de lente al in voorbereiding; de kou geeft toe; zaden ontwaken. Kleuren beginnen zich voor te stellen hoe ze zullen terugkeren. Dan, onmerkbaar, opent ergens een knop en is de symfonie van vernieuwing niet langer onomkeerbaar. Uit het zwarte hart van de winter komt een wonderbaarlijke, ademende overvloed aan kleur tevoorschijn.

HET GELEIDELIJKE RITME VAN VERANDERING

De schoonheid van de natuur eist de tijd op. Alles is voorbereid. Niets wordt overhaast. Het ritme van het opkomen is een langzaam en geleidelijk tempo, altijd stap voor stap vooruitgaand; verandering blijft trouw aan zichzelf totdat het nieuwe zich vol vertrouwen volledig ontvouwt. Omdat niets abrupt is, verrast het begin van de lente ons bijna altijd. Het is er voordat we het zien; en dan kunnen we nergens kijken zonder het te zien.

DE UITDAGING

Verandering komt in de natuur wanneer de tijd rijp is. Er zijn geen scherpe overgangen of ruwe onderbrekingen. Dit verklaart de zekerheid waarmee het ene seizoen het andere opvolgt. Het is alsof ze voortbewegen in een ritme dat vanuit een aaneensluitend geheel is ingesteld.

DROMEN VAN HET HART

Verandering is een van de grote dromen van ieder hart – om de beperkingen, de eentonigheid, de banaliteit of de pijn te veranderen. Zo vaak kijken we terug naar gedragspatronen, het soort beslissingen dat we herhaaldelijk nemen en dat ons niet goed heeft gediend, en streven we naar een nieuw en succesvoller pad of manier van leven. Maar verandering is moeilijk voor ons. Zo vaak kiezen we ervoor om het oude patroon voort te zetten, in plaats van het risico van verandering te nemen. We worden ook vaak verrast door de verandering die vanuit het niets lijkt te komen.

ONVERWACHTE DREMPELS EN DE BLOEI VAN VERANDERING

We bevinden ons op een nieuwe drempel waarvan we nooit hadden verwacht dat we die zouden oversteken. Zoals de lente stiekem aan het werk is in het hart van de winter, zijn er onder het oppervlak van ons leven enorme veranderingen aan het gisten. We vermoeden niets. Dan, wanneer de greep van een langdurige wintermentaliteit losser wordt, vinden we onszelf kwetsbaar voor een bloei van mogelijkheden en onderhandelen we plotseling over de uitdaging van een drempel.

DE MOED OM OVER TE STEKEN

Op elk moment kun je jezelf afvragen: Op welke drempel sta ik nu op dit moment in mijn leven? Wat laat ik achter? Waar ga ik naar binnen? Wat weerhoudt me ervan om mijn volgende drempel over te steken? Welk geschenk zou me in staat stellen het wel te doen? Een drempel is geen eenvoudige grens; het is een grens die twee verschillende gebieden, ritmes en atmosferen verdeelt. Sterker nog, het is een prachtig getuigenis van de volheid en integriteit van een ervaring of een levensfase dat naar het einde toe intenser wordt, tot een echte grens is bereikt die niet kan worden overschreden zonder dat het hart gepassioneerd betrokken en wakker is. Bij deze drempel komt een grote complexiteit van emoties tot leven: verwarring, angst, opwinding, verdriet, hoop. Dit is een van de redenen waarom zulke belangrijke overgangen altijd gepaard gingen met rituelen. Het is wijs in je eigen leven om de belangrijke drempels te herkennen en te erkennen; de tijd te nemen; alle vormen van aanwezigheid te voelen die daar samenkomen; naar binnen te luisteren met volledige aandacht totdat je de innerlijke stem hoort die je voorwaarts roept. De tijd is gekomen om over te steken.

KWETSBAARHEID EN VEERKRACHT

Het erkennen en oversteken van een nieuwe drempel is altijd een uitdaging. Het vraagt moed en een gevoel van vertrouwen in wat er opkomt. Dit wordt essentieel wanneer er plotseling een drempel voor je opent waarop je niet was voorbereid. Dit kan ziekte, lijden of verlies zijn. Omdat we zo bij de wereld betrokken zijn, vergeten we meestal hoe kwetsbaar het leven kan zijn en hoe kwetsbaar we altijd zijn. Het kost slechts een paar seconden om een leven onomkeerbaar te veranderen. Plotseling sta je op volledig vreemde grond en moet je een nieuwe levenskoers omarmen. Vooral in zulke tijden hebben we wanhopig behoefte aan zegen en bescherming. Je kijkt terug naar het leven dat je hebt geleefd tot een paar uur daarvoor, en het lijkt opeens zo ver weg. Denk even na over hoe, over de hele wereld, het leven van iemand zojuist is veranderd – onherroepelijk, permanent, en niet noodzakelijk ten goede – en alles wat ooit zo stabiel, zo betrouwbaar was, moet nu een nieuwe manier vinden om te ontvouwen.

HET OMARMEN VAN HET ONBEKENDE

Hoewel we elkaars namen kennen en elkaars gezichten herkennen, weten we nooit welke bestemming elk leven vormt. Het script van individuele lotsbestemming is geheim; het is verborgen achter en onder de reeks gebeurtenissen die voortdurend voor ons worden onthuld. Elk leven is een mysterie dat nooit volledig beschikbaar is voor het licht of de vragen van de geest. Dat we hier zijn is een enorme bevestiging; op de een of andere manier had het leven ons nodig en wilde het dat we er zouden zijn. Het voelen en vertrouwen op deze oeroude acceptatie kan een enorme bron van vertrouwen in het hart openen. Het kan ons bevrijden om natuurlijke moed te vinden die angst verdrijft en onze levens opent om ontdekkingsreizen, creativiteit en mededogen te hebben. Geen drempel hoeft een bedreiging te zijn, maar eerder een uitnodiging en een belofte.

VERTROUWEN OP DE ONZICHTBARE GENADE

Wat er ook komt, de heilige mysterie van het leven zal ons altijd trouw blijven, ons altijd zegenen met zichtbare tekenen van onzichtbare genade. We hoeven alleen maar te vertrouwen.

JOHN O’DONOHUE (1956 – 2008)

John O’Donohue was een Ierse dichter, filosoof en priester die bekend staat om zijn diepzinnige inzichten en inspirerende woorden. Hij groeide op in County Clare, Ierland, en zijn diepe verbondenheid met de natuur en spirituele tradities vormden een belangrijke inspiratiebron voor zijn werk.

Als priester was O’Donohue betrokken bij de Keltisch-christelijke traditie en putte hij uit de rijke spirituele erfenis van Ierland. Zijn schrijven en lezingen verkenden thema’s als de betekenis van het leven, de schoonheid van de natuur, mystiek en de zoektocht naar spirituele vervulling. Hij nodigde mensen uit om de schoonheid om hen heen te waarderen en diepere betekenis te vinden in het alledaagse. Hij liet onze prachtige gedichten, boeken en woorden na:

“Beauty is not all about just nice loveliness. Beauty is about more rounded, substantial becoming. So I think beauty, in that sense, is about an emerging fullness, a greater sense of grace and elegance, a deeper sense of depth, and also a kind of homecoming for the enriched memory of your unfolding life. One of the deepest longings of the human soul is to be seen.”

Hij stond bekend om zijn vermogen om de grenzen tussen spiritualiteit, filosofie, poëzie en mystiek te overschrijden. Zijn woorden nodigden uit tot reflectie en brachten een gevoel van verwondering en ontroering teweeg. O’Donohue werd geprezen om zijn vermogen om abstracte concepten op een toegankelijke en diepgaande manier te verwoorden, waardoor zijn werk waardering vond bij een breed publiek.