PROJECTIEVE IDENTIFICATIE
Het verkrijgen van een heldere blik
| Podcast | Artikel
18 à 19 minuten
| Naar meer verdieping
Plan een afspraak
PROJECTIES IN DE LIEFDESRELATIE
Ontdek je projecties en krijg een heldere blik in je liefdesrelatie
– Klik op een afbeelding om de visualisatie af te luisteren –
Het is soms lastig om dit soort principes te vatten. Mijn ervaring is vaak om er gewoon in te duiken en te oefenen. Met deze visualisatie kun je door meer bewustzijn te krijgen een eerste stap zetten. Bewustzijn is namelijk altijd de eerste belangrijke stap in persoonlijke en zakelijke ontwikkeling.
PROJECTIES ONTDEKKEN IN JE LIEFDESRELATIE
Hoe kom je nu achter je projecties en het instinctieve gedrag wat daarmee verbonden is? Het makkelijkst is om te kijken naar je (liefdes- of partner)relatie. Daar kom je die projecties namelijk op een krachtige wijze tegen. Het bijzondere van de liefdesrelatie is namelijk dat onze projecties en de projecties van onze partner op elkaar aansluiten. Sterker, je zoekt de ander onbewust op zijn of haar projecties uit.
GEBRUIK VAN VISUALISATIES
In een coaching ben je er met een professional vaak snel achter. In het persoonlijk ontwikkelingsprogramma ‘Reizen in jezelf’ word je – naast theorie, training en coaching – geholpen door middel van begeleide visualisaties, om die projecties in jezelf te ontdekken. Dat is in begeleide meditaties of visualisaties een relatief eenvoudige exercitie. Je begrijpt op een diep niveau wat je aan het doen bent en hoe dat verbonden is met je verleden. Je zult merken dat jouw blik vaak meer zegt over hoe jij in je verleden naar de ander en de wereld hebt leren kijken dan over de ander en de wereld in het hier en nu.
JEZELF ONTWIKKELEN
Je begrijpt dat als je meer bewustzijn krijgt op dit psychologische principe, je een krachtig middel in handen krijgt om jezelf te ontwikkelen. Je gebruikt namelijk de signalen uit de buitenwereld en de reactie in jou – in de vorm van gevoelens, spanningen, verkrampingen en gedachten – om jezelf te onderzoeken. Waarom reageer ik zo? Wat wordt er nu in mij zo geraakt? Wat heb ik hier te leren? Waarom ben ik zo kwaad en niet slechts verwonderd?
ZICHT KRIJGEN
Wil je weten hoe projectieve identificatie bij jou werkt? Wil je meer zicht hebben op je projecties en je instinctieve gedragingen in je liefdesrelatie? Klik dan op onderstaande link en luister vrijblijvend naar deze verkorte visualisatie uit het persoonlijk ontwikkelingsprogramma van KoopenBakker.
PRACHTIG MECHANISME OM MEER VRIJHEID TE ERVAREN
Zicht krijgen op jouw projectieve identificaties is dus zicht krijgen op jouw onbewuste gevoelens en uitdagingen. Waar je eerst dacht dat dat lastige van de ander was, begin je nu steeds meer te begrijpen dat een groot deel van jou in dat lastige van de ander is vertegenwoordigd. Je begrijpt steeds beter dat dat beeld van de ander en de wereld juist iets over jouw perspectief zegt. In het aankijken van angsten, stilstaan bij gedachten, ruimte geven aan pijn en het hebben van een luisterende houding, kun je jouw beeld en daarbij behorende staat van zijn op een diepgaande manier onderzoeken. Misschien krijg je een nieuw perspectief of misschien verandert je blik op de ander en de wereld? Die nieuwsgierige en onderzoekende houding geeft na wat eerste spanning en stress een enorm gevoel van vrijheid.
GEGIJZELD EN GEVANGEN DOOR JE OMGEVING
Doe je dat niet of in onvoldoende mate, dan zul je die gevoelens constant in je dagelijks leven in bijvoorbeeld overdreven reacties op kleine gebeurtenissen tegenkomen. Je legt dingen buiten jezelf neer en/of je maakt de ander verantwoordelijk voor wat jij zelf hebt te leren. Je wordt als het ware gegijzeld door de signalen uit je omgeving. Zij bepalen jouw staat van zijn. En misschien ben je zelfs wel een gevangene, sluit je jezelf van de ander en de wereld af om maar rust te houden en niet te worden geraakt. Het beperkt je vrijheid en daarmee je leven.
JE VERLEDEN MET HET HEDEN VERBONDEN
Als je dit principe bij jezelf door begint te krijgen, zul je merken dat je projecties met je verleden zijn verbonden. Je hebt in het opgroeien – in je familie, op school, in het dorp of stad – een persoonlijk en cultureel kader meegekregen, die een specifieke blik met bijhorende normen en waarde geeft. Deze blik bepaalt hoe jij reageert op en je gedraagt naar de ander en de wereld. En vooral die pijnlijke ervaringen of dat gemis roepen dat lastige gevoel of die pijnlijk blik met bijhorende gedragingen op. Het is een onderdeel van jouw conditionering of blauwdruk als reactie op jouw beeld van de ander en de wereld.
TEGENKOMEN IN DE WERELD
Een cliënt van mij was bijvoorbeeld kwaad op de wereld. Hij vindt dat deze wereld onrechtvaardig is. En dat maakt hem woedend. En elk keer als hij op tv of op zijn telefoon die onrechtvaardigheid ziet voorbijkomen, voelt hij hoe die woede zich van hem meester maakt. Hij heeft het niet in de gaten en hij heeft er zeker geen controle over. Zijn spieren spannen zich aan, zijn blik wordt nors en de woede is de baas. Zijn hele staat van zijn inclusief zijn lichaam lijkt zich klaar te maken om te gaan vechten of te vluchten. Ongemerkt balt hij zijn vuisten of zet de telefoon of tv meteen uit. En wat hij ook doet, het raakt hem elke keer weer. Toen hij het onrecht in zijn geschiedenis omarmde veranderde ook zijn blik naar de wereld.
DE ROL VAN JE ZENUWSTELSEL
Zicht op je zenuwstelsel en je manier van handelen
Als je die blik en die instinctieve reacties op de signalen uit je omgeving beter wil begrijpen, is het verstandig om wat meer te weten over ons zenuwstelsel. Je zult merken dat onze zenuwstelsel – afhankelijk van de modus waarin het zich bevindt – invloed heeft op hoe we naar de wereld kijken. Het kan onze blik vervormen en daarmee een emotie versterken. Met deze achtergrond krijg je meer bewustzijn en grip op de automatische processen die in jou spelen. En als je meer (be)grip hebt, kun je dat automatische proces stoppen en het op een andere manier doen.
Ons centrale en decentrale zenuwstelsel
ONS ZENUWSTELSEL BEÏNVLOEDT DE MANIER WAAROP WE KIJKEN
Ons zenuwstelsel bestaat uit een centraal en decentraal gedeelte. Met het centrale stelsel – je hersenen en je ruggenmerg – wordt via je perifere zenuwstelsel je lichaam aangestuurd. Je zou de staten van zijn die dit centrale en decentrale stelsel produceert kunnen onderverdelen in drie soorten: het sociale, het actieve en het inactieve.
VOLGORDE IN MANIEREN VAN OPLOSSEN
Als we een uitdaging hebben dan proberen we dat eerst op een sociale manier op te lossen. Door met woorden, een glimlach of een blik onszelf met de ander te verbinden. Het zijn de vertakkingen in ons gezicht en naar onze stem. Bij ons als mens is dat in vergelijking met andere dieren het beste ontwikkeld. Daarom kunnen we ook zo goed communiceren. We hebben veel blikken en een enorme woordenschat waarmee we iets kunnen uitdrukken. Werkt dat niet en ervaren we bijvoorbeeld angst of woede – doordat een signaal uit je omgeving over je grens dreigt te gaan en het pijnlijke aanraakt – dan schakelt je lichaam net als bij andere dieren over naar het actieve gedeelte.
INSTINCTIEVE REACTIES
In het voorbeeld van de cliënt en de onrechtvaardige wereld veroorzaakt een signaal de woede van de cliënt. Wat er van binnen gebeurt is dat het onrecht van de wereld het onrecht dat hij in zijn verleden kende aangeraakt. Op dat moment wordt het lichaam en de geest op een vergelijkbare manier zoals in het verleden geactiveerd. Op dat moment produceert het lichaam adrenaline, noradrenaline, cortisol en glucose. Het gevolg is dat het lichaam alerter wordt en energie vrijmaakt om snel en actief te reageren.
MANIER VAN KIJKEN EN HOREN VERANDERT
Het bijzondere van deze staat van zijn is dat je blik op de ander en de wereld ook verandert. Is in het sociale gedeelte een glimlach nog een gebaar van vriendelijkheid. Als je lichaam zich in de ‘vecht- of vluchtfase’ bevindt dan zie je in diezelfde glimlach bijvoorbeeld meer gevaar of onrecht. Je gehoor focust zich automatische op scherpe alarmerende geluiden terwijl achtergrondgeluiden minder worden waargenomen. Ons zenuwstelsel dat voor actie zorgt wordt door de projectieve identificatie aangezwengeld om vervolgens het effect van de projectie te vergroten door onze staat van zijn.
LAATSTE MANIER VAN BESCHERMEN
Als de angst of het gevaar te groot is dan kun je verstijven. Je lichaam maakt zich op voor de ultieme manier van verdedigen door zich niet te bewegen. Je kent vast wel dat je een gevoel hebt dat je aan de grond bent genageld. Ook bij dieren komt dit voor. Toen ik ooit in Australië was zag ik het met mijn eigen ogen. Ik reed op een verlaten weg en in de volle licht van de koplampen bleven dieren die weg overstaken verschrikt stilstaan omdat ze zo dachten het gevaar te ontwijken. Ook hier verandert je gedrag doordat je blik vertroebelt. Apathie en dissociatie liggen op de loer. Beide zorgen dat je niet wordt gegrepen door het gevaar. De een door onverschilligheid en de ander door de geest van de gebeurtenis los te maken.
EEN ANDERE BLIK KRIJGEN DOOR IN JEZELF TE REIZEN
De cliënt die zo kwaad op de wereld was, maakte de volgende reis in zichzelf. Hij maakte bewust en van enige afstand verbinding met de onrechtvaardigheid – inclusief de bijbehorende gevoelens en verontwaardiging – in zijn verleden. Hij begreep de oorzaken beter en daarmee zijn instinctieve reactie. Het verzachtte de gevoelens van onrechtvaardigheid in zichzelf en zijn blik op de blik werd een klein beetje bijgesteld. Dergelijke processen vragen vaak veel tijd. Niet alleen de gedachten dienen te veranderen. Ook de instinctieve reactie van het lichaam dient zich aan te passen. Vooral dat laatste vraagt vaak veel tijd.
INGEWIKKELD EN COMPLEX PROCES
Dat begrijpen van die ervaring is een ingewikkeld en complex proces. Ingewikkeld omdat de details van de gevoelens van gedachten soms zo moeilijk zijn te vatten. Dat is echt een zoektocht in het ervaren. En complex omdat het verband houdt met verschillende gebeurtenissen in je leven met allerlei verbanden naar je gedragingen. Dat is niet gemakkelijk, maar hier ligt wel de essentie van je pijn en je projecties op de wereld.
JOUW UITDAGING
Ieder mens heeft door zijn verleden projecties en geeft daar vervolgens in de ontmoeting met anderen en de wereld op zijn of haar unieke manier in gedrag en communicatie – met de daar bijhorende uitdagingen – vorm aan. Projectieve identificatie is een prachtige manier om die uitdaging te identificeren. Je gebruikt de reactie op de signalen uit de wereld om jezelf te ontwikkelen. Ben je je bewust van je projecties? En ben je je ervan bewust hoe jij je identificeert met de projecties van anderen? En wat is jouw uitdaging in die projecties van anderen?
AANPASSEN VAN JE BLIK, WERELDBEELD EN CONDITIONERING
Zicht op je verleden geeft zicht op je conditionering: jouw instinctieve, automatische en routinematige gedragingen, beelden en overtuigingen gebaseerd op de ervaringen uit je verleden. Met dat zicht kun je met een open en onderzoekende houding dat wereldbeeld in het contact en de ontmoeting onderzoeken en aanpassen. Je hebt het zo geleerd, maar je hoeft het niet altijd op die manier te zien en te doen.
MOED
En een nieuwe manier aanleren vraagt altijd om moed. Omdat je dan in een onbekende wereld terechtkomt. Dat gevoel van niet weten tezamen met de opkomende angstige, verdrietige, woedende oordelen en projecties heb je dan te aanschouwen. Om vervolgens met vallen en opstaan een nieuw weten en een nieuwe manier te laten ontstaan. Als je hierin geoefend bent, zul je merken dat je projecties verminderen, zachter worden en zelfs stoppen. Je wijst niet meer zo snel naar de ander. Verwondering doet na dat lastige proces zijn intrede en automatisch ontstaat er meer verdieping en intimiteit in de ontmoeting. Het wordt rustiger, vrijer en betekenisvoller.
EEN VOORBEELD
Projectieve identificatie in de praktijk
Laat ik nog een wat gedetailleerd voorbeeld over projectieve identificatie uit mijn verleden geven om het duidelijker te maken. Het vraagt namelijk echt training om met een andere blik naar jezelf en je omgeving te kijken. Het is bijzonder lastig om de bron van je eigen projecties te ontdekken omdat ze nog deels in je onbewuste zitten. Je hebt daar een vergroting van je bewustzijn voor nodig. Het is dan handig om de tekens en signalen uit je omgeving te gebruiken om je bewustzijn te vergroten zodat je zicht krijgt op je projecties en je bijbehorende uitdagingen.
NIET KUNNEN LATEN ZIEN
Voor mij was het – en is het soms nog steeds – lastig om mijn eigen behoeften en gevoelens in een ontmoeting te laten zien. Mijn houding is dat ik het de ander naar de zin wil maken. Ik heb dat als klein jongetje van bijna 5 jaar goed geleerd nadat mijn vader plotseling overleed. Ik verkleinde het verdriet van mijn moeder door dat lieve jongetje te zijn dat veel lachte en zijn eigen behoefte niet of nauwelijks liet zien. Onbewust paste ik me aan de situatie aan.
TEGENKOMEN IN DE WERELD
Ik kwam deze gedragsstrategie later in mijn adolescentie in mijn projecties op de ander en de wereld natuurlijk constant tegen. Illustratief is dit voorbeeld. Ik kan me bij de start van social media nog goed herinneren dat een vriend van mij de meest intieme details over zijn liefdesleven op sociale media deelde. Ik vond daar destijds wat van en had daar een sterk negatief oordeel over.
JE EIGEN AANDEEL
Totdat ik me na een stevig persoonlijk ontwikkelingstraject ineens realiseerde dat ik jaloers op hem was. Ik was jaloers op het feit dat hij zo makkelijk iets van zichzelf liet zien. En niet bang was voor het oordeel en de mogelijke afwijzing van anderen. Het beeld op sociale media raakte het verlangen om mezelf te laten zien. Toen ik dat verband legde en dat voelde, veranderde onmiddellijk mijn blik. Het negatieve oordeel naar hem verdween en er ontstond een gevoel van verwondering.
MEER BEGRIP
Ik merkte als eerste dat ik andere vragen aan mezelf begon te stellen. Waarom wil je zoiets intiems in foto’s met de wereld delen? Ik keek niet meer zo naar het gedrag, maar ik was nieuwsgierig welk element in hem dit gedrag veroorzaakte. Waarom is het zo belangrijk voor jou om dit te delen? Welke reactie wil je ontvangen? Of wat wil je aan de wereld geven? Et cetera.
VERANDERENDE BLIK
Later begon ik zelfs de positieve kant van zijn berichten te zien. In het bericht zat heel veel liefde, schoonheid en intimiteit. En in het delen maakt hij anderen deelgenoot van de situatie. Ik zag dat hij anderen daarmee inspireerde en vrolijk maakte. Bovendien nodigde hij anderen indirect uit om meer van zichzelf te laten zien en dat levert sowieso meestal meer verbinding op.
WAT HEB JE TE LEREN?
In de bewustwording van mijn projecties, ontdekte ik wat ik ten diepste heb te leren: meer van mijn eigen binnenwereld in contact met de ander zichtbaar maken. Het was een krachtige verdieping in mijn persoonlijke en zakelijke ontwikkeling.
INSTINCTIEVE REACTIE NIET WEG
Dat betekent natuurlijk niet dat zo’n blik helemaal weg is. Zo nu en dan bekruipt me nog steeds hetzelfde gevoel als iets intiems op bijvoorbeeld LinkedIn wordt gedeeld. “Moet dat nou?”, vraag ik me dan af. “Moet je dat meest intieme hier nou delen?” Of al die coaches die op LinkedIn een persoonlijk verhaal delen en dan een foto van zichzelf plaatsen. Pffff, denk ik dan. En als ik dan even wacht, en stil ben, dan verdwijnt het gevoel en komt de verwondering.
OVERNEMEN VAN DE PROJECTIE MAAKT HET INGEWIKKELDER
Het wordt nog ingewikkelder als de ander – degene op wie de gevoelens worden geprojecteerd – deze projecties en beelden onbewust in het eigen denken en gevoel opneemt. Hij of zij ervaart dan alsof deze projecties van de ander werkelijk zijn identiteit is. Hij of zij neemt het over en gaat het beeld belichamen. Het zorgt vaak voor een lastige dynamiek in jezelf. Wie ben ik nu? En wie ben ik in deze relatie?
NOG COMPLEXER
Het wordt pas echt complex als dit over en weer gebeurt. Dat je in een ontmoeting of relatie de dingen op elkaar projecteert en je je daarmee identificeert. De verwarring en de intense relatiedynamieken worden op dat moment geboren. Het is een prachtig, ingewikkeld en rauw proces om dat bij jezelf en bij de ander te ontdekken.
‘WAARHEID’
Door in een dialoog deze projecties met bijhorende gevoelens met een open en luisterende houding te observeren, verruimt je zicht. In het aangeven van je grenzen, in het spiegelen van wat de ander zegt en je telkens af te vragen wat is jouw ‘waarheid’ en wat is de ‘waarheid’ van de ander, ga je op een andere manier kijken en gedragen.
BELANGRIJK PRINCIPE
Je begrijpt de waarde van het observeren van gedrag en communicatie op deze wijze misschien beter. Want die projectieve identificaties kunnen ons – met een onnoemelijke frustratie, pijn, negatieve dynamieken en ongemakkelijke wereldbeelden – een heel leven in de weg zitten. Bovendien kunnen ze grote negatieve gevolgen voor jezelf en je omgeving hebben.
VERTROUWEN
Wat heb je nodig om uit een specifiek beeld of dynamiek te stappen? Naast de houding die hierboven staat beschreven, is het belangrijk dat je vertrouwen hebt en dat je vertrouwen creëert. In dat vertrouwen kun je de pijn, het verdriet en de woede aanschouwen. Rust en stilte zijn vaak de meest heilzame hulpmiddelen. Het doel is om je niet te vereenzelvigen met pijn. Je bent niet de pijn, maar je ervaart de pijn als het kan met enige verwondering. Wat gebeurt er nu met mij?
DAT IS PAS LEIDERSCHAP!
De kunst is ook om vragen te stellen om meer begrip en duidelijkheid te krijgen. Niet alleen aan de ander, maar ook aan jezelf? Waarom is dit zo belangrijk? Waarom raakt dit zo? Hoe speelt dit in mijn verleden? Om vervolgens met empathie en compassie rustig te blijven luisteren en te aanschouwen. Hoe kan jij een sfeer van vertrouwen in een situatie creëren? Hoe kan jij daar – met het tonen van je eigen kwetsbaarheid – de leiding in nemen? Dat is pas leiderschap!
GEBRUIK JE PROJECTIES OM JEZELF TE ONTWIKKELEN
Mijn ervaring is dat je deze projecties en identificaties op een prachtige manier kunt gebruiken om wat meer rust, vrijheid en betekenis in je dagelijks handelen te ervaren. Je gebruikt de signalen uit je omgeving om een nieuwe stap te zetten. Als je het principe eenmaal doorhebt, ga je die gedachte in lastige situaties of ontmoetingen gebruiken om jezelf te ontwikkelen. Ontdek hieronder enkele mogelijkheden binnen KoopenBakker.
– Klik op een afbeelding voor meer verdieping –
UITDAGING: PROJECTIES IN DE MAATSCHAPPIJ
Hoeveel mensen projecteren hun onbewuste gevoelens en uitdagingen op andere bevolkingsgroepen, instanties, partijen, organisaties, publieke figuren en de politiek? En hoeveel van die bevolkingsgroepen, instanties, partijen en organisaties identificeren zich deels met deze projecties? En welke gevolgen heeft dat voor hun identiteit, de dynamieken, de verhoudingen en de cultuur? Grote vragen, maar interessant om vanuit dat perspectief naar een ontwikkeling of de maatschappij te kijken. Wellicht geeft het je meer zicht waardoor je op een effectievere manier kunt handelen.
UITDAGING: PROJECTIES IN LEIDERSCHAP
Bij hoeveel leiders en managers zie je dat ze hun eigen angst, onzekerheid, kwetsbaarheid of boosheid op het team, de organisaties of een ontwikkeling projecteren? En wat zijn de consequenties van die projecties? Hoe ervaar jij dat in je dagelijks leiderschap en je dagelijks werk? Wat projecteer jij onbewust op je team, de organisatie of je collega’s?
UITDAGING: PROJECTIES IN TEAMS
Hoe vaak heb je meegemaakt dat een teamgenoot zijn eigen frustraties en onvolkomenheden op jou projecteert? En welke gevolgen heeft dat voor de teamdynamiek en de samenwerking? Met wie in je team vind je het lastig? Waarom vind je het met hem of haar lastig? Wat projecteer je op hem of haar? En hoe zou je hem of haar – door naar jezelf en je eigen aandeel te kijken – kunnen helpen?
UITDAGING: PROJECTIES IN (LIEFDES)RELATIES
En wat zijn jouw projecties op je geliefde? En waar identificeert hij of zij zich vervolgens mee? En wat heb jij in die projecties zelf uit te zoeken? Wat durf je niet of in voldoende mate in jezelf aan te kijken? En welk beschermend gedrag – om de echte ontmoeting niet aan te gaan – vertoon jij vervolgens naar je geliefde? Hoe blijf je daarbij weg uit de intimiteit? Hoe pas jij je gedrag aan?
ONTDEK JE PROJECTIES
Het verkrijgen van een heldere blik in de liefdesrelatie
In het persoonlijk ontwikkelingsprogramma ‘Reizen in jezelf’ van KoopenBakker is visualisatie één van de middelen om met je projectieve identificaties om te gaan. Tezamen met theorie, video’s, coaching, training, opdrachten, vragen en inspiratie leer je op een andere manier naar jezelf, de ander en de wereld te kijken. Om vervolgens in dat bewustzijn en begrip op een andere manier te reageren. Je verandert zelf waardoor relatiedynamieken en groepsdynamieken ook veranderen.
ONDERDEEL VAN ONTWIKKELINGSPROGRAMMA
Deze visualisatie is een verkorte versie uit het persoonlijk ontwikkelingsprogramma van KoopenBakker. In het programma bevinden zich meer dan 80 visualisaties. Ze gaan onder meer over het concretiseren van je leeruitdaging, het bewustzijn krijgen op je gedragspatronen, zicht krijgen op je karakterstructuur, het onderzoeken van een lastige situatie, het achterhalen van een verbinding tussen je huidige gedrag en de momenten waarop je dit gedrag ontwikkelde, het vinden van meer betekenis in je leven, het oproepen van een gevoel van vertrouwen, het omgaan met obstakels, het aanleren van nieuwe vaardigheden, het aanleren van nieuw gedrag et cetera. Meer over de exacte inhoud van dit persoonlijk ontwikkelingsprogramma vind je hier.
VERKRIJGEN VAN EEN HELDERE BLIK IN JE RELATIE
– Klik op een afbeelding om de visualisatie af te luisteren –
WIL JE MEER WETEN OVER HET ONTWIKKELINGSPROGRAMMA?
Bekijk de verschillende mogelijkheden
GROTE SPRONG IN JE ONTWIKKELING
Als je bewust bent van je projectieve identificaties dan neemt je lerend vermogen met sprongen toe. Je ontwikkelt je in het dagelijks leven op een krachtige wijze. In het oordeel naar de ander vraag je je onmiddellijk af wat jouw aandeel hierin is. Anders had je namelijk geen oordeel, maar was je verwonderd. Je begint ook onmiddellijk een zoektocht is mijn ervaring als je intens of heftig reageert op relatief kleine gebeurtenissen. Waarom reageer ik zo overdreven? Waarom heb ik mezelf niet onder controle? Wat heb ik hier te leren?
ULTIEME VERANTWOORDELIJKHEID NEMEN
Je zult merken dat je steeds meer je eigen verantwoordelijkheid neemt. Het is een van de fundamentele regels die ik mezelf heb aangeleerd: de ultieme verantwoordelijkheid nemen. Elke keer weer. Niet de schuld bij de ander leggen, niet naar de ander wijzen en niet zeggen: “Jij doet dit!” Nee, wat heb ik en kan ik hier in dit moment in deze situatie of ontmoeting doen? Wat is mijn aandeel hierin? En als dat aandeel klein is, gebruik je je verwonderende blik om naar de ander te kijken en jezelf de vraag stellen: hoe kan ik je helpen?
VRAGEN DIE HELPEN OM HET AVONTUUR AAN TE GAAN
Persoonlijke en zakelijke ontwikkeling begint bij aandacht, voelen, stilte, aanschouwen en daarmee het vergroten van je bewustzijn. Het is belangrijk om bewust te worden van je oordelen, perspectieven en je wereldbeelden. Welke onbewuste overtuigingen, gemissen, verlangens en ervaringen komen nu naar boven? Wat durf ik niet of onvoldoende aan te kijken? Wat begrijp ik nu telkens niet? Wat heb ik in dit moment te leren? En welke gevolgen heeft dat voor de ontmoeting, de situatie en mijn beeld op de wereld? Het is elke keer weer een groot avontuur is mijn ervaring. Niet makkelijk maar o zo rijk en vervullend. Je zult merken dat meer verwondering in je leven komt. En dat is altijd fijn.
GEEN VERWONDERING MAAR VERBIJSTERING
Naast verwondering waar iets van begrip, sympathie, empathie en compassie in zit, merk ik tegenwoordig dat er ook een ander gevoel bij mij ontstaat als ik met mijn projectieve identificaties aan de slag ga. En dat is verbijstering. Ik kijk steeds vaker met een verbijsterende blik naar de wereld. In de verbijstering is net zoals bij verwondering dat oordeel niet aanwezig, maar sympathie, empathie en compassie hebben daar minder plek. Het is meer een gevoel van verwarring, ongeloof en onbegrip omdat je nauwelijks of niet kan bevatten wat er gebeurt.
BEPERKT REFERENTIEKADER
Het lijkt wel alsof de wereld te complex wordt. Dat de patronen en de dynamieken die in het klein ontstaan, leiden tot een grote dynamiek die nauwelijks meer is te bevatten. Het lijkt wel alsof ik onvoldoende referentiekader in mezelf kan vinden om me tot bepaalde situaties te verhouden. Ik begrijp dingen soms gewoonweg niet meer en krijg onvoldoende overzicht. Misschien is dat wel een van de grootste uitdagingen van deze tijd.
WIL JE MEER ZOALS DIT?
Meld je aan en ontvang de nieuwste inspiratie!
BEST GELEZEN ARTIKELEN
ALLE COLLECTIES
