ZIEL

Over de wijsheid van oude culturen

– INSPIRATIE –

– Klik op de afbeelding voor deze korte documentaire (4.31) –

De ziel

Over de wijsheid van oude culturen

Het is ergens in de zomer van 2016 als ik met mijn destijds 11-jarige dochter op Baronof Island vlak voor de kust van Alaska vanuit het plaatsje Sitka naar het Sitka National Historical Park wandel. Voor ons liggen de eilanden prachtig in een voorzichtig ochtendzonnetje. Even verder liggen de bergen met nog wat mist te wachten om beklommen te worden. Vlak voor de kust bij de monding van de Indian River is het een gekrioel in het water. De zalmtrek is net begonnen. En de strijd tegen de stroom begint nu voor velen om straks kilometers landinwaarts hun eitjes te leggen. 

EEN ONTMOETING MET DE TLINGIT-CULTUUR

Als we het museum in het park naderen horen we een monoton geklop. Twee Tlinglit zijn vlak achter het museum bezig om uit een prachtig stuk rood cederhout een kano te maken (net zo’n kayak als in bovenstaande video). Als mijn dochter vraagt waarom ze dit doen, vertellen ze dat ze de techniek in stand willen houden en dat ze er veel aan doen om de tradities te behouden. Ze vertellen ons iets over hun geschiedenis.

De Tlingit = De Tlingit is een indianenvolk die voorkomt in het zuidoosten van Alaska en de aangrenzende gebieden van Canada.  Het zijn de meest noordelijke van de Noordwestkust Indianen van Noord-Amerika, levend op de eilanden en kustgebieden van zuidelijk Alaska van Yakutat Bay tot Cape Fox. Volgens hun tradities kwamen sommige van hun voorouders uit het zuiden en migreerden anderen vanuit het Canadese binnenland naar de kust. Ze spreken de Tlingit-taal, die verwant is aan Athabaskan. Tot op de dag van vandaag wordt het leven van de Tlingit vooral door de natuur bepaald: hun hoofdbezigheden zijn vissen, houthakken en het jagen op wapitiherten.

– Tekst ‘De ziel’ gaat onder de afbeeldingen verder –

– Vind meer over eenvoud, vrijheid en natuur –

SAAMHORIGHEID IN EENVOUDIGE EN EXTREME OMSTANDIGHEDEN

Als we even later het museum binnenlopen komen we in een nieuwe wereld. We leren en zien hoe je overleeft in extreme omstandigheden. Waarom saamhorigheid zo belangrijk is. En we zien hoe je ook in deze koude omgeving dichtbij de natuur kunt leven. En voor het eerst hoor ik over de raaf. Een belangrijke figuur in de Tlingit-traditie.

TOTEMPALEN EN DE RAAF

Na het bezoek aan het museum lopen we door het bos en de verzameling totempalen zoals je ook in de eerste beelden van de bovenstaande korte documentaire ziet. Een totempaal stond zichtbaar aan de kust. En elke bezoeker – via een kano – kon aan de figuren – die uit het cederhout gesneden zijn – het verhaal van het dorp lezen. Een paar maanden later zou ik onderstaand verhaal over ‘de ziel’ in een van mijn opleidingsboeken lezen.

GETROFFEN

Ik word vaak getroffen door de wijsheid van oude inheemse culturen. Wijsheden die meestal op de wetten van de natuur zijn gebaseerd en die we eigenlijk heel eenvoudig op onszelf kunnen toepassen. Wij die zo ver van de natuur af zijn komen te staan.

WIL JE MEER BETEKENIS ERVAREN?

Vind betekenis met deze leiderschapstraining.

DE ZIEL

Een verhaal over de Raaf

In het begin der tijden schiep Raaf de wereld. Hij was god en vogel, van binnen mens. Nadat Raaf alles geschapen had, besloot hij een tijdje op de aarde te blijven. Hij hield van de mensen en de dieren en hij was nieuwsgierig naar hoe het met ze ging. Al had hij de wereld zelf gemaakt, hij wist niet alles wat er te weten was.

Raaf hield ervan met zijn kajak op zee te peddelen. Op een dag zag hij een grote walvis. ‘Hoe zou het er binnenin de walvis uit zien?’ Raaf wachtte tot de walvis gaapte. Toen de bek wijd open stond, roeide hij direct naar binnen. Hij bond zijn kajak aan een van de walvistanden en liep de ruimte in, dieper en dieper. De bek van de walvis sloot zich achter hem als een poort en het werd aardedonker om hem heen. Het ruiste en het kolkte. In de verte hoorde Raaf het geluid van een trom of donder,

Hij liep en liep tot hij in het binnenste van de walvis aankwam. De witte botten van de ribben van de walvis rezen als ivoren torens naast hem op. In het midden van de walvismaag zag Raaf een prachtig meisje dansen. De linten om haar voeten en haar handen verbonden haar met het hart van de walvis. Wat is ze mooi!, dacht Raaf Wat zou ik haar graag meenemen en met haar trouwen. Hij stapte vrijmoedig op haar af: ‘Ik ben Raaf. Ik heb de wereld geschapen. Wil je met mij meegaan de wereld in en mijn vrouw worden?’ Ze antwoordde: ‘Raaf, ik kan de walvis niet  achterlaten. Ik ben zijn ziel. Als je wilt, blijf dan hier en houd me gezelschap, dat vind ik fijn.’

Toen gooide Raaf zijn snavel naar achteren en haalde zijn menselijk gezicht tevoorschijn. Hij wierp zijn vleugels opzij, legde zijn handen op zijn knieën en keek naar het dansende meisje. Als ze snel danste, leek het alsof de walvis zweefde. Als ze langzaam danste, dreef de walvis kalm op de golven van het water heen en weer. Toen danste ze zo stil, dat ze nauwelijks meer bewoog. Ze sloot haar ogen.

Raaf voelde een koele wind uit het spuitgat van de walvis komen. Opnieuw vroeg hij zich af hoe het zou zijn om het meisje mee te nemen de wereld in. Hij voelde een menselijk verlangen in zich opkomen en vergat wat ze gezegd had. Razendsnel trok Raaf zijn snavel over zijn gezicht en bedekte zijn armen met zijn vleugels. Hij greep het meisje. Hij hoorde de linten knappen toen hij samen met haar uit de walvis omhoogvloog naar de hemel toe. Beneden zich zag hij hoe het lichaam van de walvis op de golven van de oceaan met een smak op het strand terechtkwam. Hij hoorde de klap. Het leven uit de walvis vertrok en tegelijkertijd werd het meisje in de armen van Raaf kleiner en kleiner, tot ze helemaal was verdwenen.

En zo begon Raaf te begrijpen dat alles wat leeft een ziel heeft en sterft als je haar eruit haalt.

Inuïtverhaal uit Alaska, opgetekend rond 1924