Wat gebeurt er als je offline gaat en met een matje, slaapzak, hangmat, een zeiltje en met 10 dagen eten op je schouders, in je eentje gaat zwerven in de Franse bossen? Geen mobiele telefoon, geen GPS, geen boek, geen muziek en geen afleiding. Alleen je rugzak, de natuur en de beweging van het wandelen. Wat zou er met mijn fysieke en geestelijke gesteldheid gebeuren? Dat was de vraag die me bezighield. Het was een wonderlijke en prachtige ervaring die ik nu in mijn dagelijks leven integreer en die ik iedereen gun.

Op avontuur gaan gaat bij mij altijd samen met een onbestemd gevoel in mijn geest en lichaam. Belemmerende gedachten geven je een gevoel van spanning en onbehagen. Zo ook nu weer. Wat als ik mijn been breek? Wat als het slecht weer is? Wat als ik verdwaal? Wat als ik na een dag al naar huis wil? Het is mijn brein dat me tegen (dreigende) pijn wil beschermen. Ik weet inmiddels, van voorgaande avonturen, dat dit gevoel goed is. Ik noem het een gevoel van avontuur. Ik vind het meer een rationele gedachte, want mijn gevoel zegt maar één ding: Waarom doe je dit? Waarom blijf je niet bij het vertrouwde? En juist het vertrouwde dien je los te laten. En dat voelt niet goed.

Daarnaast is er ook een gevoel van nieuwsgierigheid. Wat gaat er gebeuren? Wat ga ik tegenkomen? Welke ontdekkingen ga ik doen? Het is het gevoel, op een onbewust niveau, dat het avontuur je iets gaat brengen wat je nog niet eerder hebt ervaren. Ik weet inmiddels dat er ongekende ervaringen in het verschiet liggen. Zo ook deze keer.

Tijdens deze tocht trok ik de parallel tussen het leren van nieuw gedrag en op avontuur gaan. Bij beide processen ervaar ik vaak dezelfde belemmerende gevoelens en gedachten. Je laat je oude patronen en het vertrouwde los om nieuwe patronen te ontdekken, te maken en te bestendigen. En dat is elke keer weer een lastig proces.

Als je de leerlijn – die je volgt bij persoonlijk leiderschap en in coachingstrajecten – goed bestudeerd en vergelijkt met de belangrijkste leermomenten in je leven dan zie je eerst dat je volgens een bepaald patroon en strategie leeft (fase 1 – stap 2). Je bent je er eerst niet van bewust. Vervolgens begin je naast de voordelen van die strategie en dat gedrag steeds meer de nadelen van die strategie (fase 2 – stap 3) te voelen. Je komt bijvoorbeeld steeds in dezelfde vervelende situatie terecht of het lukt je in je leven niet om bepaalde zaken voor elkaar te krijgen. Je defensiemechanismen en de kracht van specifieke kwaliteiten – die vaak in de ‘overdrive’ staan – beletten je om een andere strategie toe te passen of ander gedrag te laten zien.

In mijn geval deed ik vroeger veel op kracht en liet nauwelijks mijn kwetsbaarheid zien. Die kracht loslaten en meer kwetsbaarheid laten zien, gaf me eerst belemmerende gedachten en de daarbij behorende spanning. Ik weet dat ik iets te leren heb, maar ik weet niet hoe dat moet. Ik vind het lastig om die nieuwe beweging te maken omdat ik die niet goed ken en onvoldoende heb geleerd. Ik dien daar bewust over na te denken om vervolgens een kleine stap de andere kant op te zetten – niet mijn kracht te gebruiken, maar iets meer van mezelf te laten zien. En elke keer moet ik dan de deur openen, de drempel over, de deur sluiten en mijn oude patronen achter me laten. Het is hetzelfde gevoel als ik op avontuur ga. Avonturiers noemen dat ‘The Doorstep-mile‘. Het is de moeilijkste stap op een avontuur. Want na enkele voorzichtige stappen, met vallen en opstaan, is het resultaat van die nieuwe beweging vaak een machtig gevoel! In dit geval gaf het mij vrijheid, rust en het verdiepte mijn relaties en vriendschappen.

In coaching of persoonlijk leiderschapstrajecten ziet de coachee ook dat hij of zij bepaald gedrag wil aanpakken en iets wil leren. Vaak ligt er een crisis of een wake-up-call aan ten grondslag waardoor hij of zij extra hard met de neus op de feiten wordt gedrukt en het gevoel heeft dat hij of zij niet anders kan. De coachee bevindt zich vaak in de derde stap van de leerlijn. Tijdens zo’n traject leggen we die patronen verder bloot waardoor je nog verder in jezelf afdaalt. Je gaat naar de tweede fase, van onbewust onbekwaam naar bewust onbekwaam, van de leerlijn om vervolgens binnen bewust onbekwaam nog een stap te zetten (van stap 3 naar stap 4). Je ziet dat iemand het vaak nog lastiger krijgt. De beschermingslagen halen we samen voorzichtig weg, je zakt nog dieper in het vervelende gevoel en je ziet het disfunctionele gedrag nog beter. Dat is altijd pijnlijk.

We zijn beland in een bijzonder en spannend proces in het traject omdat de coachee niet weet waar het eindigt. ‘Red ik het wel?’ is wat er vaak wordt gezegd. Of ‘Waar eindigt het?’ Er is altijd de neiging om terug te gaan naar het oude (stap 2 van de leerlijn). Bij mij ligt dan de taak om een nieuwe ruimte te scheppen waar voorzichtig nieuwe stappen kunnen worden gezet (stap 5 van de leerlijn).

Het gevolg is dat gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties ongenadig door elkaar heen lopen. Het voelt spannend en chaotisch. Belemmerende gedachten proberen je bij het vertrouwde te houden. En dat is precies het gevoel dat je hebt als je op avontuur gaat (de overgang van stap 4 en stap 5). Je ziet niet wat komen gaat, je weet niet wat je kan verwachten en je ziet het nieuwe pad nog niet. De kunst is vertrouwen te houden en een stap te zetten die aanvankelijk tegen je gevoel indruist. Je zwemt tegen de stroom in, je gaat naar het donkere in plaats van het lichte. Het vraagt dat je met aandacht aanschouwt wat er in jezelf gebeurt. Je dient de elastieken die je naar het vertrouwde trekken los te knippen. Het is een tegennatuurlijk gevoel en het is een stap die je vanuit je ratio zet.

Je bent in het voordeel als je vaker op avontuur bent geweest. Inmiddels weet ik dat dit onbehagelijke gevoel een teken is dat ik op de goede weg ben. En die weg wordt inmiddels ook door positieve signalen gevoed. Bijvoorbeeld toen ik al mijn spullen had neergelegd in mijn praktijkruimte en ik alles wat beter overzag kwam de gedachte: oké, dit kan je. Dit heb je vaker gedaan. Niet op deze manier, maar vertrouw op jezelf. En in de afgelopen maanden toen liefde en door corona werk wegvielen en ik voor het eerst van mijn leven diepe eenzaamheid ervoer, kon ik mezelf steeds de vraag blijven stellen: ‘Wat dien ik hier te leren?’ Lastig, pijnlijk en niet leuk om vervolgens betekenis te vinden en weer ietsje wijzer verder te lopen.

Toen ik deze vlog aan het monteren was en aandachtig de beelden bekeek, zag ik dat er een glimlach om mijn mond speelt als ik vertel over ‘nieuwe stappen’. Ik herinner me op dat moment de stress, de chaos, de angst en de belemmerende gedachten die me zo parten speelden in zowel mijn outdoor-ervaringen als tijdens mijn persoonlijke leiderschapstrajecten en dat tegennatuurlijke gevoel dat ik steeds volgde. Ik aanschouw mijn eigen geworstel en het vallen en het opstaan met een glimlach. Ik zie en voel weer wat zo moeilijk was en dat je dit gekloot nodig hebt op nieuwe stappen te zetten. Maar ik zie vooral ook wat het me heeft opgeleverd en gebracht. Ik kon dat van tevoren niet bevatten. Dat weet je pas verderop in je tocht als je het hebt geïntegreerd. In die crises en avonturen liggen altijd parels verscholen.

Je kunt met aandacht, verwondering en goede informatie zelf een eind komen bij persoonlijk leiderschap. Om die reden maakte ik ‘Leer zelf‘ waar je op thema kan leren en er verschillende perspectieven worden aangereikt. Daarnaast zijn er diverse (gratis) programma’s en tools zijn die je op weg kunnen helpen om met nog meer aandacht naar jezelf te kijken.

Het is echter verstandig om een mentor, coach of sparringspartner te zoeken als je je iets wezenlijks wilt aangaan. Iemand die je vertrouwt, waar je jezelf helemaal kan laten zien, die meehelpt zoeken, die je een breder en een ander perspectief kan geven, die deze trajecten vaak begeleidt en die zelf ook vaak de leerlijn bewust heeft doorlopen. Iemand die zegt: ‘Je kan het!’, ‘Ik ben er voor je!’ en ‘Wat je nu meemaakt is normaal.’ En die met volle aandacht naar jou luistert en je telkens een vraag stelt, een oefening aanreikt, een visualisatie of een opstelling doet waardoor je een nieuw antwoord kan vinden. En dat antwoord probeer je te voelen. Je voelt de nieuwe beweging die je aan het maken bent en je begrijpt het dan ook beter. Iets wat op dat moment het beste bij jou past. Het maakt dat je grote stappen in een relatief korte tijd grote stappen kunt zetten. Het geeft je rust, vrijheid, kracht en plezier waardoor je meer betekenis kan geven aan wat je wilt doen.