De Amerikaanse literatuurwetenschapper Joseph Campbell onderzocht honderden oude mythen en sagen in diverse culturen over de hele wereld. Hij ontdekte dat in al die verhalen dezelfde lijn wordt gevolgd. Deze verhaallijn wordt de ‘Monomythe’ of ‘De reis van de held’ genoemd. Je komt het in oude verhalen als Odysseus tegen en tegenwoordig in films zoals: The Matrix, Harry Potter, The Lion King, The Hunger Games etc..

Het is opmerkelijk dat wanneer je iets wezenlijks in jezelf aangaat, je ook een dergelijke reis maakt. De verhaallijn zou je als een oeroude leerlijn kunnen zien. Het belopen van deze lijn is een bekend principe. Je wil iets veranderen en gaat vanuit je vertrouwde wereld naar een gebied dat je nauwelijks kent. Je gaat op avontuur. En dat doe je door je gedrag te ontrafelen om vervolgens in onontgonnen gebied terecht te komen. Je bent er waarschijnlijk niet of nauwelijks geweest.

Je gaat van onbekwaam naar bekwaam. Om dat bijzondere traject te lopen, dien je figuurlijk in jezelf af te dalen. Om vervolgens op de bodem van de lijn afscheid te nemen van het oude en daarna het nieuwe te verwelkomen. Elke keer als je iets transformeert, beloop je deze leerlijn. Het kan een kleine zijn, maar ook eentje die je op je grondvesten doet schudden. Het kan een uiterst ongemakkelijk proces zijn. Je dient de chaos of de verwarring te verduren. En in het verduren wordt de volgende stap gevonden.

Je weet misschien globaal wat je in je leven of op je werk wilt leren, maar je leeft op onbewuste wijze je automatismen en patronen. Je reageert instinctief en volgens vast gewoontegedrag op situaties en je hebt nog niet goed in de gaten dat er ook andere mogelijkheden zijn. En als je dat wel beseft, heb je geen idee hoe je dat anders zou kunnen doen.

Je merkt dat bepaald gewoontegedrag niet altijd effectief is en je begrijpt niet precies waarom. In bepaalde situaties overreageer je. Of je komt steeds in dezelfde vervelende situatie of hetzelfde nare gevoel terecht. Langzaam ontstaat het besef dat je echt iets te leren hebt. Je ervaart incompetentie.

Je beseft dat het tijd wordt om dat oude gewoontegedrag aan te pakken. Er valt iets te leren. Soms ligt daar een wake-up-call of crisis aan ten grondslag. Of je staat voor een uitdaging waarvan je weet dat je begeleiding nodig hebt. Zet je door, daal je verder af of trek je je terug in gewoontegedrag. Dat wordt hier de grote vraag.

Je hebt inzicht in hoe dat gewoontegedrag is ontstaan. En hoe disfunctioneel dat in sommige situaties is. Je wilt van die automatische piloot af, maar je ziet de nieuwe stap nog niet. Het gevolg is dat gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties ongenadig door elkaar heen lopen. Het voelt spannend en chaotisch; overzicht krijgen lukt nog niet. De kunst is vertrouwen te houden en een stap te zetten die aanvankelijk tegen je gevoel indruist. Tijd voor een nieuwe duurzame beweging!

De eerste stappen voelen onnatuurlijk omdat je deze manier van doen niet kent. Het is een periode van experimenteren; van vallen en opstaan. Je probeert nieuw gedrag uit en dat is ongemakkelijk. Je begeeft je op nieuw terrein. En soms voel je al de voordelen van je nieuwe gedrag. Je kunt en wilt in ieder geval niet meer terug. Je begint bewust te leren, maar het blijft spannend.

Wat eerst moeite kostte, gaat nu makkelijker. Je ziet ineens oplossingen voor mogelijkheden die je voorheen niet zag. Je hebt steeds duidelijker voor ogen waar je naar toe wilt. Nieuwe kansen dienen zich plotseling aan en er is vaak onverwachte hulp van buitenaf. Het kost nog wel energie en aandacht, maar je bent goed op weg.

Het gaat beter en beter. Het nieuwe gedrag begint gewoner en zelfs comfortabeler te voelen. Er ontstaat ruimte en daarmee rust en kracht. Je pendelt tussen bewust en onbewust bekwaam. Je bent een forse stap verder in je ontwikkeling en dat bevalt
goed.

Je hebt je nieuwe gedrag eigen gemaakt. Je kan er in diverse contexten mee spelen. In stresssituaties kan het weer de kop opsteken, maar je bent veelal in staat om op je nieuwe weg te blijven of er weer snel naar terug te keren.