“Het verlies en gemiste als bron van inspiratie.”
Plan een kennismakingsgesprek
– Dit is een onderdeel van het persoonlijk ontwikkelingsprogramma ‘Reizen in jezelf’ –
– Ervaring van het oppakken van je eigen behoeftes en verantwoordelijkheden –
“Ze zijn net gearriveerd op de bergpas. Het is de derde dag van de leiderschapsreis en het was een hele trip de afgelopen dagen. Het is intens en de kwartjes vallen in grote aantallen. Hij heeft vanochtend bij de hut een grote steen in zijn rugzak gestopt. De steen staat voor de last die hij zijn hele leven heeft meegedragen. Een last die niet van hem is, een last die hij onbewust en met veel liefde voor zijn moeder en vader heeft gedragen. Het is een last die hem sterk heeft gemaakt. Hij kan veel aan, geen zorg of last is hem te groot, maar hij realiseert zich de laatste tijd ook dat het hem beperkt. Hij heeft te weinig ruimte voor zijn eigen verlangens en behoeften gemaakt. Terwijl de gemzen van een afstandje toekijken, geeft hij op rituele wijze de last terug aan zijn ouders. Zijn rugzak is letterlijk lichter. Er is ruimte om zijn eigen verlangens op te pakken. Het is tijd om verantwoording voor zijn eigen behoeftes te nemen. En deze grote nieuwe beweging levert angst op. Na de reis zegt hij zijn baan op en gaat op zoek naar dat wat er meer voor hem toedoet.”
Zingeving is een vraagstuk dat door de geschiedenis van de mens loopt. Je geeft zin aan je bestaan door de activiteiten die je doet en de mensen met wie je omgaat. Met het verkrijgen van leven en bewustzijn komt ook de vraag: Waarom? Waar naartoe? Het is de menselijke behoefte om betekenis te geven aan wat hij of zij doet. Wie ben ik? Wat doe ik hier? Wat geeft mij zin en betekenis? Wat is voor mij belangrijk? Wat wil ik creëren en met welk doel?
En dat is voor iedereen anders en verschilt vaak per levensfase. Zingeving geeft plezier, voldoening en geluk aan je leven. En vooral als je het samen met anderen doet. Zingeving brengt kracht, levensenergie en vrijheid. Een leven zonder betekenis is saai, leeg en heeft geen energie.
Je eerste zin van het leven ontstaat bij je geboorte en is eten, drinken, warme en liefde ontvangen. Je bent ongelofelijk kwetsbaar en je doet alles om in leven te blijven. En daarin ben je afhankelijk van de ander. Als je niet het benodigde ontvangt dan ga je dood. Je hebt – in tegenstelling tot veel andere dieren – de ander lang nodig om in leven te blijven. En omdat wij – in vergelijking met andere organismen – zo lang kwetsbaar zijn, is die verbinding met onze verzorgers enorm krachtig.
Inherent hieraan is leren in verbinding te zijn met de ander zo in de eerste jaren van je leven, jouw belangrijkste zin van het leven. En dat merk je ook letterlijk. Als een moeder niet of onvoldoende mate reageert op haar kind dan begint het te huilen. De baby kan zich nog in onvoldoende mate zelf reguleren. De baby leert dat door op de ademhaling en de hartslag van de moeder te focussen. Als de moeder dan in stress heeft dan wordt die stress via de ademhaling en hartslag op het kind overgedragen. In deze enorme krachtige verbinding ontstaan overtuigingen, normen en waarden die later onderdeel weer van invloed kunnen zijn op wat jou betekenis geeft.
Wat geeft nu echt voldoening? Wat maakt dat je je gelukkig voelt? Wat geeft betekenis en innerlijke rijkdom? En misschien ligt – een deel van – het antwoord wel in dit langlopende sociale onderzoek – dat vanaf 1938 werd gedaan onder 724 mannen – aan de Harvard universiteit. Het onderzoek toonde aan dat als je betekenisvolle en liefdevolle relaties hebt, je gelukkiger, gezonder en langer leeft. Het onderzoek loopt nog steeds. De vrouwen zijn inmiddels aan het onderzoek toegevoegd en ook de meer dan 2.000 kinderen van deze mannen en vrouwen worden ondertussen onderzocht.
In dit meer dan 75-jarige onderzoek werden 724 mannen op hun fysieke en geestelijke gesteldheid onderzocht. De groep bestond uit 456 ‘minder bedeelde jongens uit de achterstandswijken van Boston’ en 268 Harvard studenten. Elke twee jaar werden de deelnemers onderzocht op criteria die te maken hadden met: ‘de kwaliteiten van het leven’, ‘hun sociale activiteiten’ en ‘hun werkgerelateerde omgeving’. En om de vijf jaar werd de gezondheid van deze mannen gemeten. Ze worden geïnterviewd in hun woonkamer, ze krijgen de medische gegevens van de artsen en hun hersens worden gescand. Er wordt een zo compleet mogelijk beeld van hun geestelijke en fysieke gezondheid gecreëerd.
Sommige deelnemers klommen vanaf onderaan helemaal naar de top van de sociale ladder. Anderen maakten de omgekeerde reis. En het mantra wat uit dit onderzoek kwam was dat goede relaties je gelukkiger en gezonder maken en je langer doen laten leven. De onderzoekers kwamen erachter dat de mensen die hechte, liefdevolle en warme relaties met anderen en hun omgeving hebben het gelukkigst leefden. De mate waarin je goed met anderen in verbinding bent en waar onze biologie en fysiologie zo voor is gemaakt. We zijn zo afgestemd op de ander. Het vloeit voort uit onze evolutionaire ontwikkeling.
En je zou denken dat deze Harvard-studenten met zo’n krachtige studie aan zo’n prestigieuze universiteit het significant beter zouden doen met zo’n mooie start aan het begin van hun leven. Maar die vlieger gaat niet op. De onderzoekers leerde 3 grote lessen over relaties:
Het blijkt dat mensen met krachtige sociale banden met familie, vrienden en een gemeenschap gelukkiger zijn, fysiek gezonder en dat ze langer leven dan mensen met minder krachtige banden. En de ervaring van eenzaamheid blijkt giftig te zijn. Mensen die meer geïsoleerd leven van anderen dan ze zelf willen, vinden zichzelf minder gelukkig, hun gezondheid verzwakt sneller tijdens middelbare leeftijd, hun hersenen gaan sneller achteruit en ze leven korter. Zo zie je ook in dit onderzoek duidelijk dat onze geest zo is verbonden met ons lichaam en welke invloed ze op elkaar hebben.
Het hebben van een conflict of een relatie zonder genegenheid is slecht voor je gezondheid. En het leven met goede en warme relaties biedt bescherming. De mensen die op hun 50ste het meest tevreden waren, waren op 80-jarige leeftijd het gezondst. Ook al hebben ze op die leeftijd kwaaltjes. Juist de relatie zorgde ervoor dat ze gelukkig bleven en dankbaar waren. En bij de mensen die eenzaam waren vergrootte die eenzaamheid de pijn.
Mensen op 80-jarige leeftijd met een gezonde relatie hebben een scherper geheugen en behouden dat langer. En bij de mensen die niet op de ander kan rekenen gaat het geheugen sneller achteruit. En dat betekent niet dat ze een conflictvrije relatie hadden. Nee, ze gaan af en toe de confrontatie flink aan. Maar op een diep niveau is er liefde en weten ze dat ze in lastige tijden op de ander kunnen rekenen. Die gezonde manier van op de grens communiceren, heeft geen nadelig effect op de hersenen. Misschien zorgt het op de grens communiceren wel voor een extra krachtige verbinding omdat – zoals je leerde bij de wetten van intimiteit – vanaf je eigen plek in contact met de ander de diepste verbinding en liefde kan ontstaan.
Die drang naar verbinding – in samenspraak met onze biologie en fysiologie die daarop is ingericht – nemen we op een krachtige manier mee in ons leven. We zijn gemaakt om ons met de ander en met de groep te verbinden. En waar we betekenis in vinden zit dan ook meestal een relatie met die ander. Hoe jij de verbinding invult, wat jij daaruit haalt maar vooral ook wat je voor die anderen betekent, is de vraag die je jezelf vaak stelt. Op welke manier verbind je je met de omgeving wat geef je en wat ontvang je? En dat wordt weer bepaald door wat je in je leven meemaakt en meemaakte.
“Weet wie je bent, wat je wilt, acteer ernaar op moedige wijze, weet wie daarop zit te wachten en zorg dat hun leven in positieve zin verandert. Om je vervolgens door de verandering die je teweegbrengt te laten raken.”
De eerste zin krijg je dan ook vanuit je opvoeding mee. Wat vinden mijn ouders, broers en zussen belangrijk? Waar geven ze aandacht aan? Wat zorgt op een instinctief niveau dat ik blijf leven? Welk gedrag en welke manier van communiceren zijn effectief en zorgen ervoor dat ik optimaal ‘zin’ krijg? Door consequent dat te doen en te perfectioneren, ontvang je die belangrijke warmte, geborgenheid, eten en drinken.
Later wordt die cirkel steeds groter. Wat doet de rest van je familie? In welk land en stad of dorp groei je op? Naar welke school en sportvereniging ga je? Welke vriendjes en vriendinnetjes heb je? Het zijn allemaal factoren die van invloed zijn op die belangrijke verbindingen in die eerste jaren van je leven. Om erbij te horen en een plek te krijgen in de groep en de gemeenschap. Onderdeel worden van die gemeenschap en daarmee een veilig leven leiden, is het eerste en belangrijkste wat ons in die eerste jaren zin geeft.
Dat je geschiedenis en je ervaringen betekenis aan je leven geven moge duidelijk zijn. Je creëert vanuit je geschiedenis overtuigingen waarmee je het leven aanschouwt, je neemt de filosofie en de waarden uit je familie in je gedachten en gedrag mee en je vormt daarmee jouw wereld. Je treedt in de voetsporen van je ouders door de onderneming over te nemen of er zelf een te beginnen. Je kiest het beroep of van je ouders. Of misschien gebruik je de dynamiek van thuis wel. Zoals die therapeut die zijn moeder bij het verlies van haar vader bijstond of die mediator die thuis altijd al tussen zijn ouders aan het bemiddelen was.
Die aandacht die je hebt gekregen vormt later een belangrijk onderdeel van wat je zin geeft. Ben je je bewust met welke bril jij de wereld bekijkt? Ben je je bewust van de overtuigingen en gedachten waarmee je een situatie benadert en waarom je voor die dingen kiest en hebt gekozen? Zie je welke rol ze spelen in je contact met de ander, je omgeving en de wereld? Er zit een enorme krachtige link tussen jouw geschiedenis en wat je zin geeft. Bewust en onbewust volgen we onze patronen uit het verleden bij het vinden van betekenis.
En die zingeving en de manier waarop je je met de ander verbindt, kan per levensfase verschillen. In je jeugd ben je meer bezig met verbinding en je lichamelijke en hormonale transformatie. Eerst ben je in verbinding met je ouders om vervolgens je eigen weg te zoeken. Je zet je af tegen je ouders, alles is nieuw, je proeft, ervaart, voelt en zoekt met grote onzekerheid wat past. In die emotie en chaotische bewegingen vorm je zelf een eerste beeld van jezelf en de wereld. Later zie je dat het ook anders kan. Wat jou zin geeft, is bijvoorbeeld anders dan bij een ander. Jouw perspectief verruimt zich als je je openstelt en blijft beperkt als je je ervoor afsluit. Jouw perspectief en wat je zin geeft, wordt dus beïnvloed door wat je tegenkomt en hoe je ernaar kijkt.
En al die ervaringen neem je mee bij het vinden van vriendengroepen, het vinden van een partner, het eventueel stichten van een gezin en in die baan. In deze periode zoekt eenieder zijn eigen weg. Op middelbare leeftijd wordt dan vaak die grote vraag gesteld of het leven werkelijk wat heeft betekend. De tijd wordt steeds schaarser en de drang om je nog meer bezig te houden met wat voor jou ertoe doet wordt groter. Je vraagt je met alle kennis en ervaring die je inmiddels hebt waar je hart sneller van gaat kloppen. Vaak wordt er dan uit het patroon gestapt. Je maakt je wat losser van wat anderen ‘destijds’ belangrijk vonden en laat bepaalde overtuigingen achter je. En je kiest steeds meer je eigen weg om op een vaak wat fundamentelere manier verbinding met de ander en de wereld te maken. Je gaat – met al die kennis en ervaring die je hebt – meer aan de wereld geven. Je wilt iets nalaten.
Hoe brengen we deze gedachte nu in deze contactcirkel? Zoals uit de contactcirkel volgt, geven we dagelijks zin aan de dingen die we doen. Aan een ontmoetingen die we hebben in de vorm van een vergadering, contact of ontmoeting. Het kan ook zo zijn dat je aan het einde van een groot proces staat. Je hebt afscheid genomen, je staat stil en met alle gevoelens die daarbij horen ben je aan het loslaten. Je ziet wat het betekende en wat het heeft gebracht. Het is tijd om aan het volgende te beginnen.
En de grote kunst daarin is om te zien met welke blik je naar de dingen kijkt. Welke overtuigingen spelen een rol? Wat vind ik belangrijk? Vind ik dat werkelijk belangrijk? Of is dat wat ‘anderen’ belangrijk vinden? Wil ik me ten opzichte van de ander bewijzen? Is dit werkelijk mijn blik? Of heb ik die aan mijn omgeving aangepast? Als ik nu echt naar mijn gevoel luister wat zou ik dan willen doen? Juist deze vragen zorgen ervoor dat de cirkel op een krachtige manier rond wordt gemaakt en dat je lerend vermogen toeneemt. Als je namelijk op die manier naar gebeurtenissen en ontmoetingen kijkt dan zul je het misschien in het volgende contact anders doen. Wat heb ik geleerd? En welke stap ga ik nu zetten?
Later in ons leven zoeken we vaak een nieuwe manier van zin en betekenis geven. We ontworstelen ons aan onze oude overtuigingen en vinden weer nieuwe. En soms word je op een ingrijpende manier met het leven geconfronteerd om betekenis te vinden. Een overweldigende gebeurtenis zoals ontslag, de geboorte van een kind, een scheiding, een ongeluk, de dood van een familielid, vriend of geliefde dwingt je om anders naar het leven en je manier van verbinden te kijken. Het grote verlies of die ingrijpende gebeurtenis dwingt je vaak op een andere manier tot je leven te verhouden. Je merkt dat bepaalde overtuigingen, normen en waarden minder relevant worden en andere tevoorschijn komen.
Misschien herken je het wel bij jezelf. Dat een specifieke gebeurtenis in je verleden betekenisvol voor jouw pad is geweest. Een gebeurtenis die je hebt meegemaakt of een betekenisvolle ontmoeting waardoor je een uitnodiging kreeg om het anders te doen. Om een andere stap te zetten. Misschien in het verleden. Of misschien dient het zich nu wel aan. Iedereen kent wel een dokter die in zijn jeugd een ziek zusje had. En iedereen ziet wel een vriend, vriendin of familielid veranderen als de dood langskomt. En iedereen weet dat een zware ziekte ineens alles relatief maakt waardoor ineens een andere richting wordt gelopen. Ervaringen en gebeurtenissen die betekenis geven. Het zijn vaak onbewuste processen.
Het kan dus die krachtige gebeurtenis zijn, maar vaak zijn het kleine veranderingen of een reeks van gebeurtenissen die je – langzaam – besef en bewustzijn geeft over jouw huidige richting en de werkelijke richting die je wilt lopen. De richting van de naald op je kompas voldoet niet meer. Maar het frustrerende is dat je niet weet welke kant je moet oplopen.
Je weet dat het niet zo verder kan, dat er iets moet gebeuren en je hebt het gevoel dat er meer is. Het moeilijke van dat proces is dat het oude niet meer werkt of geen bevrediging meer geeft, maar het nieuwe er nog niet is. Het gevolg is dat gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties ongenadig door elkaar heen lopen. Het voelt spannend en chaotisch; overzicht krijgen lukt nog niet. De kunst is vertrouwen te houden en de ervaring leert om een stap te zetten die aanvankelijk tegen je gevoel indruist. Maar in welke richting?
Stilstaan, met aandacht naar onprettige gevoelens kijken is het devies en zorgt uiteindelijk voor een nieuwe beweging. Vaak een beweging in strijd is met je gevoel. En dat gaat daarom ook niet zonder slag of stoot. Zingeving vraagt om een doorleefde ervaring. Je denkt vaak dat het niet lukt. Maar als je je diepste pijn en angst hebt aangekeken zie je ineens wat licht aan het einde van de tunnel. Veelal krijg je een nieuwe verstandhouding met het leven. Je bent geïnspireerd om dingen anders te doen en nieuwe wegen dienen zich aan. En in deze verstandhouding en inspiratie neem je je omgeving mee. Zij dienen zich anders tot je te verhouden en sluiten aan op je inspiratie, waardoor je omgeving ook verandert. Persoonlijke transformatie is een pijnlijk en moeizaam proces waarin ieder zijn eigen weg moet vinden.
Bij grote persoonlijke transformaties en zingevingsprocessen wordt altijd oude pijn of oud verlies in de vorm van obstakels en barriers aangeraakt. Het zijn de hindernissen die je willen tegenhouden en het nieuwe in de weg staat. ‘Je eigen verlangen vooropstellen in plaats je behoeftes aan te passen aan die van de ander’, is bijvoorbeeld een patroon dat je vaak ziet en zijn geschiedenis heeft in de eerste jaren van je leven. Als je je eigen behoeftes aan de wereld bekendmaakt, kan er schaamte, schuld en angst naar bovenkomen. Begrijpen waar dat vandaan komt en met een vreemd en niet vertrouwd gevoel toch die voor jou onnatuurlijke beweging maken, levert uiteindelijk zin en een nieuwe weg op.
Zingeving stokt als angst de overhand heeft. Je durft het oude niet los te laten omdat je denkt dat de consequenties te groot zijn. Je gaat achteruit in je inkomen waardoor je je lasten van je huis niet meer kunt dragen. Maar vaak zit het op een fundamenteler niveau omdat je jezelf niet aan de ander laat zien. Omdat je bijvoorbeeld angst voor de oordelen hebt en bang bent om afgewezen te worden. In het verleden was je bijvoorbeeld zo op de ander gefocust dat aandacht op je eigen behoeftes nu schaamte en schuld oproepen. Mag ik dit wel wensen en nemen? Het lijkt wel of de angst aan een elastiek zit. Hoe verder je van de angst komt hoe groter de spanning en hoe makkelijker je naar je oude patroon wordt teruggetrokken. Niets lijkt van de grond te komen. Beter begrijpen waar dat gedrag is ontstaan, bij de angst blijven, die te omarmen en vanuit daar een nieuwe beweging maken is dan de weg.
Zelfs in de diepste pijn, in het donkerste van het donkere schuilt iets van licht. Zelfs op die plek waar pijn, onrecht, gemis of verlies, het diepste wordt gevoeld en het lijden het grootst is, blijk je een keuze te hebben en blijkt dat de kracht en de verbeelding van de mens je in staat stellen om innerlijke vrijheid te ervaren en te creëren, zo leerde Viktor Frankl ons, een Zwitserse psychiater, die in ‘De zin van het bestaan’ zijn ervaringen van Auschwitz omschrijft.
“Voor de meesten is het te hoog gegrepen, maar door het kampleven als een uitdaging te beschouwen om hun innerlijke kracht te bewijzen, kunnen bepaalde mensen hun noodlot het hoofd bieden. Frankl beseft dat alles gericht moet zijn op het versterken van innerlijke kracht, door je te richten op een toekomstdoel. Onder de meest extreme omstandigheden stelt hij zich voor hoe hij aan studenten lesgeeft over zijn ervaringen in het concentratiekamp.”
“Hij citeert Nietzsche: ‘… Hij die een reden tot leven heeft, kan vrijwel alle levensomstandigheden verduren…’. Het gaat er niet om wat wij van het léven verwachten, maar wat het leven van óns verwacht. Het leven stelt ons op de proef. Zo leren wij verantwoordelijkheid. De zin van het leven is voor ieder mens anders, omdat ieder mens uniek is. Als lijden ons lot is, dan is dat lijden onze levenstaak…”
Bij het begrip ‘contact’ werd beschreven dat een actie van ons automatisch bij de ander een respons oproept. Als jij je actie verandert, is de reactie van de ander ook vaak anders. Met je eigen gedrag heb je daarmee invloed op ‘het andere’ en je omgeving. Welke drie mogelijke effecten kun je onderscheiden?
Allereerst het effect op je lerend vermogen. Je hebt een waardevolle ontmoeting of relatie gehad, of een bijzondere transitie meegemaakt. Bij een reorganisatie, een baan of bijvoorbeeld in een relatie. Dat heeft mooie dingen gebracht, maar is nu afgelopen. Wat heb je geleerd? Wat heeft het je gegeven en gebracht? En wat neem je mee in een volgende ontmoeting, relatie of transitie? En wat juist niet? Wat ga je anders doen? En waar ben je nu juist klaar voor? Door jezelf steeds de betekenisvraag te stellen, die te willen beantwoorden en het antwoord niet alleen te begrijpen maar ook te voelen en daarmee letterlijk te belichamen, zorg je ervoor dat je op een krachtige wijze leert. Zeker als je het antwoord in een volgende situatie of ontmoeting meeneemt.
Stel dat we het eerder gegeven voorbeeld van degene die zijn eigen behoefte op de tweede plaats zet en zichzelf nauwelijks durft te laten zien volgen. Stel dat diegene dat steeds makkelijker doet. Hij of zij komt erachter dat zijn of haar verlangens bereikbaar zijn. En dat na een periode van angst en spanning de realisatie van die verlangens hem of haar, vrijheid, rust, kracht en plezier geven. Zijn of haar omgeving zal daar wisselend op reageren en er zeker aan moeten wennen. Het gaat wellicht schuren, er ontstaan conflicten als het patroon wordt verlaten. Mensen van wie de behoefte bijvoorbeeld eerst werd opgepakt, krijgen nu een ‘nee’ als antwoord. Die lastige ontmoeting is dan de uitdaging en zorgt voor een nieuwe of vernieuwde relatie. Nieuwe talenten, vaardigheden en capaciteiten zullen worden ontwikkeld en aangesproken. Daarnaast zul je merken dat er mensen zijn die je graag terzijde staan of komen helpen bij de ontwikkeling van dit nieuwe gedrag. Je hoeft het alleen maar te vertellen en te laten zien wat je wilt.
Als je geïnspireerd bent om dingen anders te doen en je gooit die inspiratie en dat verlangen de wereld in dan kunnen mensen in enthousiasme aansluiten. Gebeurtenissen zorgen dan eerst voor een persoonlijke transformatie die uiteindelijk kan leiden tot een maatschappelijke transformatie. De persoonlijke transformatie van de leider of initiator, beweegt andere mensen te transformeren en tezamen transformeren zij de maatschappij. En als pionier is dat altijd lastig. Het levert grote weerstand op. Het vraagt moed, doorzettingsvermogen, geduld en tegelijkertijd een enorme energie om dat te doorstaan en de beweging in gang te zetten.
In de kleinste maar meest principiële gebaren en besluiten, worden vaak de grootste transformaties in deze wereld geboren. Mensen die zichzelf zijn en vanuit dat diepe geloof voor zichzelf en de ander op een vreedzame en vaak oordeelvrije manier handelen.
Wat zou er met de onafhankelijkheid van West-Indië zijn gebeurd als die Indiër, die zich volledig had aangepast aan de normen, waarden en cultuur van de Westerse maatschappij, niet van de trein was gegooid omdat hij weigerende om met zijn eerste klas kaartje in de derde klas te gaan zitten vanwege zijn huidskleur. Wie zou dan terugkeren naar zijn roots en het lichtend voorbeeld voor vreedzaam verzet in deze wereld zijn geweest?
Hoe zou de burgerbeweging in de Verenigde Staten zich hebben gevormd als deze dominee geen getuige was geweest van die Afro-Amerikaanse vrouw die weigerde op te staan voor een blanke passagier? Zou er dan ooit een droom zijn uitgesproken of zou geweld gemeengoed zijn geweest?
Wat zou er met apartheid gebeurd zijn als de CIA-agent niet de verblijfplaats van die Afrikaanse man had verraden, die na een poging van vreedzame acties overstapte naar gewapend verzet, en die vervolgens in de gevangenis de taal, de gewoonten en cultuur van zijn bezetter leerde, hem beter begreep en zo zijn verbeeldings– en daadkracht, overtuiging en onwrikbaar verzet gebruikte, om een coalitie te vormen tussen twee bevolkingsgroepen? Wie zou dan de decennia aan onderdrukking hebben kunnen overbruggen?
Elke gewenste stap, elk begin van een contact, elke diepe ontmoeting en elke wenselijke situatie, gaat gepaard met een soort van verbeelding. Een prachtige gedachte die ons een rijk scala aan beelden, emoties en lichamelijke sensaties geeft van wat mogelijk is. We kunnen met een ongelofelijke snelheid, kracht en kwetsbaarheid uit het niets de meest waanzinnige dingen creëren, maar ook met een vernietigende kracht. Het maakt van ons een van de mooiste en ook een van de meest gevaarlijkste soorten op aarde. We kunnen ons geen leven zonder verbeelding voorstellen. Met wijsheid, aandacht, geduld en in contact met ons omgeving, stappen zetten, lijkt een van de grootste uitdagingen van deze tijd. Hoe gebruik jij je verbeelding? Wat wil jij neerzetten en in beweging krijgen?
Zingeving vind je overal dus ook op je werk. Betekenis vind je in het klein in ontmoetingen, relaties, vergaderingen, werkprocessen, presentaties, projecten en resultaten. Het is een middel tot ervaren, leren en opnieuw in contact te treden. Als je met aandacht dit proces volgt, neemt je lerend vermogen toe.
Juist in een wereld waar het economische en kapitalistische model zo’n grote invloed heeft, wint zingeving gelukkig steeds meer aan betekenis. Het is het op grote schaal met je werkgever op een duurzame of inclusieve manier betekenis geven aan een behoefte in de maatschappij. We zagen al dat als je geïnspireerd wordt, mensen zich bij je kunnen aansluiten en je iets in de maatschappij teweeg kan brengen. Dat wat jij doet, heeft directe en indirecte invloed heeft op je omgeving. En als een stroming binnen onze samenleving een verschil kan maken dan is dat wel het bedrijfsleven.
Zingeving gaat in deze context dus over je verleden, een levensfase of een gebeurtenis. Het gaat over betekenis geven aan wat geweest is, om in een nieuwe ontmoeting, relatie of transities het geleerde met een blik op de toekomst mee te nemen. Het kan klein en eenvoudig zijn, maar ook het einde van diepgaande persoonlijke transformatie. Het kan leiden tot een nieuwe beweging die alles van je vraagt, die je op je grondvesten doet schudden en die je anders tegen het leven laat aankijken. Het kan geen of nauwelijks gevolgen voor je omgeving hebben of het kan je omgeving volledig veranderen.
Weerstanden, obstakels, hindernissen, oude pijn en angsten liggen op de loer. In dat spectrum staan aandacht en aanschouwen van je gedachten, lichamelijke sensaties en emoties centraal. En houdt dit verband met je aangeleerde gedrag in je verleden. En dat is nooit makkelijk. Het is fijn om dan af en toe hulp van buitenaf te hebben. Om iemand naast je te hebben die je aanspoort om te verbeelden. Om in die verbeelding een nieuw pad te vinden. En ja, je loopt je eigen pad, maar een ander perspectief, een extra set ogen en gedachten van een professional zijn fijn. Je hoeft niet alleen te zoeken.
