BLOG | NORBERT KOOPEN
ONDERSCHEIDEN
2 november 2025 – Leestijd 20 minuten
Wat gebeurt er als je perspectief op de wereld significant verandert? Wat doet dat met je staat van zijn? Welk effect heeft dat op je gedrag? Wat ga je dan anders doen? En welke gevolgen heeft dat voor je ontmoetingen in de wereld?
Antwoord: Je krijgt vaak een zogenaamde spirituele depressie: het oude past niet meer en het nieuwe is er nog niet: van stap 4 naar stap 5 in de leerlijn. Het overkwam me het afgelopen jaar en ik vertelde erover in mijn vorige inspiratiemails:
1. De twee kanten van liefde
2. Binnenliefde
3. Van uitzicht naar inzicht
4. Kanteltijd
“De problemen beginnen als we de kaart verwarren met het gebied. Dus wanneer we denken dat onze manier van kijken en voelen de werkelijkheid is. De eerste stap is om te onderkennen dat dat niet het geval is en je beperkt zicht hebt. De tweede stap ontstaat als je ziet dat de ander met een andere kaart praat. Net zo beperkt als jouw kaart.”
CADEAUS
En er zaten enorme cadeaus in deze spirituele depressie verscholen op persoonlijk, professioneel en zakelijk vlak. Achteraf realiseer je je altijd dat je vermogen om jezelf en de wereld te onderscheiden groter wordt. Je ziet jezelf, de ander en de wereld nog beter: het voelt alsof de nevel optrekt. En je loopt gemakkelijker en sneller naar een bepaald doel. Soms merk je dat je zelfs een andere richting op gaat lopen: je ziet een mooiere plek, je hebt ‘short-cut’ gevonden of je vindt een veel aangenamere weg. Je krijgt ook vaak andere doelen. En soms merk je zelfs dat je even een tijdje gaat stilstaan omdat je het uitzicht zo mooi vindt.
KRACHT EN ENERGIE
Dit keer was het niet alleen een vergroting van het bewustzijn. Het gaf me – naast het vertrouwen – ook een enorme kracht om het op sommige vlakken fundamenteel anders te gaan doen. Wat een energie zeg. Ik struikelde een paar keer flink en leerde veel. Ik zie ook weer dat er verborgen potentieel naar boven komt: dit kan ik nog leren.
“Die liefde kreeg ik niet van haar. Zij was een signaal die in mij dit gevoel van liefde opriep. Dat is andere manier van liefde beleven.”
– Het blog ‘Onderscheiden’ gaat onder het kader verder –
ESSENTIE
– Een andere beleving van liefde in de wereld –
Ik dacht dat ik zoveel liefde van de ander kreeg, maar eigenlijk voelde ik in het moment de enorme liefde die ik voor de ander voel. Ik associeerde – zoals bijna iedereen – dat gevoel van liefde met de ander: signaal en gevolg plakte ik op elkaar. Als hij of zij aanwezig is dan ervaar ik toch dat liefdevolle gevoel? Dan moet ik het toch van hem of haar krijgen?
SIGNAAL EN GEVOLG ZIJN NIET HETZELFDE
Totdat ik realiseerde dat dat mijn eigen gevoel van liefde was – dat ik de afgelopen decennia met hem of haar opgebouwd – dat omhoog komt. Er is dus een signaal dat ervoor zorgt dat er een gevoel in mij naar boven komt op basis van al die oude ervaringen.
LIEFDE GERELATEERD AAN DE EERSTE JAREN VAN MIJN LEVEN
En soms voel ik een liefde opkomen die gerelateerd is aan de eerste jaren van mijn leven. Een liefde waar ik de ander zo kan zien, koesteren, omarmen en dienen. Net zoals ik dat met mijn moeder deed.
Nogmaals: signaal en gevolg waren voor mij hetzelfde. Nu ervaar ik dat in het moment anders; niet alleen cognitief, maar ook in gevoel.
SIGNALEN ROEPEN LIEFDE IN JOU OP
En dat gevoel van liefde voel je het krachtigst als je verliefd wordt. Ik beschreef in de vorige mail hoe die prachtige en bijzondere vrouw dat enorme gevoel van liefde in mij liet ontvouwen. Dat had ik zelden zo gevoeld. Die liefde kreeg ik niet van haar. Zij was een signaal die in mij dit gevoel van liefde opriep. Dat is andere manier van liefde beleven. Die liefde is van mij. Zij raakte iets uit mijn verleden aan. Meerdere malen zei ik tegen mezelf: “Dat die vrouw dit intense, diepe en veelomvattende gevoel van liefde in mij kan oproepen.”
VERLEDEN EN HEDEN VERBONDEN
Die vrouw gaf mij in het hier en nu signalen waardoor ik mijn favoriete rol uit mijn verleden kan vervullen. Ik mag zijn wie ik ben. En zij vindt het fantastisch. Mijn verleden projecteer ik dan in het hier en nu op haar. Meestal heb je dat niet in de gaten, maar ik wist het meteen. Ik voelde die krachtige interne en dynamische processen haarfijn aan en dat maakte me doodsbang. Ik wil niet weer in die dynamiek van vroeger worden gezogen.
OPVULLEN VAN GEMIS
Diep vanbinnen voelen we meestal onbewust dat de ander iets van ons gemis gaat opvullen. In deze symbiotische liefde voel je je compleet. Waar we vroeger met ons gedrag op hoopten maar niet kregen, lijken we nu wel te krijgen. Totdat deze droom ook uit elkaar spat. Dan weten we dat we ook hier ons gemis en onze pijn zelf moeten aankijken
UIT DE INSTINCTIEVE VERLIEFDE BEWEGING STAPPEN
En met Yoga Sutra van Patanjali kon ik voor het eerst uit deze beweging stappen en in de rustige en volle liefde stappen. Het gaat dan niet over gemis, verlangen en grijpen, maar over rustig op je plek staan en de ander in volle helderheid ontmoeten. Dat was een bijzondere ervaring omdat je meestal pas na een tijdje ervaart. En ik nu na een aantal dagen al uit de illusie stapte. Dat was een bizar gevoel.
JE KUNT MAKKELIJKER MET LIEFDESVERDRIET OMGAAN
Toen ik voelde dat het vooral mijn eigen liefde voor de ander was, kon ik haar ook beter loslaten toen ze aangaf dat ze niet voor deze liefde kon gaan. Ik moest iets van een gezamenlijke toekomst loslaten. Met die verbinding en kracht die in de ontmoeting aanwezig was, was er veel mogelijk geweest. Wat zouden we daarmee allemaal in de wereld hebben kunnen doen was een vraag die regelmatig door mijn hoofd spookte.
GEEN VERDRIET OM EEN GEMIS AAN LIEFDE
Ik had geen verdriet om een gemis aan liefde. Die liefde die zij in mij ontsloot is er nog steeds en die zal niet verdwijnen. Alleen die prachtige vrouw is fysiek niet meer aanwezig. Die liefde transformeert nu langzaam tot iets krachtigs. Dat is een hele andere beweging in het leven.
EEN ENORM GEVOEL VAN LIEFDE
Doordat mijn onderscheidingsvermogen groter werd, kon ik de ander en mezelf beter zien. Aan de ene kant een prachtig cadeau omdat ik me realiseerde dat ik in het moment zoveel liefde voor die ander kan voelen.
MANTEL DER LIEFDE OVER HET LELIJKE EN LASTIGE
En in sommige gevallen bijzonder pijnlijk omdat er dingen zichtbaar werden die ik voorheen niet zag. Mijn mantel van liefde – dat diep vanbinnen op basis van ons gezamenlijk verleden was ontstaan – lag over dat ongemakkelijke, lelijke of lastige gedrag en de ontmoeting heen. Als ik dat er afhaalde dan werd het soms erg rauw: wat hebben we nog met elkaar vroeg ik me over bepaalde vriendschappen af. En ik begon ook heel anders naar oude liefdes te kijken. Het gevolg was die spirituele depressie.
“En waar een topografische kaart exact is en klopt, is de kaart die wij van de werkelijkheid hebben door die ervaringen uit ons verleden, overtuigingen, cultuur et cetera misvormt. De magie van onze verbeelding geeft irreële kleuren en vormen aan de werkelijkheid.”
UNIEK PERSPECTIEF
We zien de wereld vanuit ons eigen unieke perspectief. We nemen de wereld waar op basis van onze ervaringen. Wat voor de een onbetrouwbaar voelt, is voor de ander een gezellige, directe omgeving met stevige grappen. Je hebt een ander perspectief op én gevoel bij de werkelijkheid. Overtuigingen, taal, cultuur en ons familiesysteem spelen daarin een grote rol. De Hollandse ‘directheid’ versus de ‘joie de vivre’ van de Fransen en ‘that’s interesting’ van de Engelsen.
DE KAART IS NIET HET GEBIED
De metafoor die in coachingsopleidingen wordt gebruikt, is dat je de wereld ziet op basis van een landkaart. Je begrijpt door deze metafoor meteen dat de kaart het landschap niet kan vatten. Hij is onnoemelijk veel complexer dan dat vereenvoudigde beeld op die kaart.
ANDERE KAART
Iedereen heeft een andere kaart – met verschillende uitgangspunten – van die complexe werkelijkheid. Als we de metafoor doortrekken, dan zou de een met een topografische kaart in zijn handen kunnen praten terwijl de ander liever een hoogtekaart, vegetatiekaart of bodemkaart gebruikt. En dat is alleen nog maar functioneel. Wat gebeurt er als we gevoel, geur, tast en gehoor inbrengen?
En de vraag die dan naar boven komt is: hoe ga je nu met elkaar communiceren als je verschillende kaarten hebt? Daardoor ontstaan de problemen tussen mensen, in groepen en de wereld.
VERGROTEN VAN BEWUSTZIJN: UIT DE VERWARRING
Het gevaar bestaat dat je langs elkaar heen praat en de ander zelfs verliest: je begrijpt elkaar niet. De problemen beginnen als we de kaart verwarren met het gebied. Dus wanneer we denken dat onze manier van kijken en voelen de werkelijkheid is. De eerste stap is om te onderkennen dat dat niet het geval is: jij en ik hebben beperkt zicht! De tweede stap ontstaat als je ziet dat de ander met een andere kaart praat. Veelal net zo beperkt als jouw kaart.
“Maar er is mijns inziens nog iets krachtigers. En dat is compassie. Dan voel je niet alleen op een gepaste afstand met de ander mee, maar er is ook een zekere afstand waaruit je kunt handelen.”
– Het blog ‘Onderscheiden’ gaat onder het kader verder –
SYMPATHIE, EMPATHIE OF COMPASSIE
– De omgang met verschillende kaarten –
Hoe ga je nu met die verschillende kaarten om was de vraag die ik me natuurlijk als coach ooit stelde. En het is goed om dan de begrippen sympathie, empathie en compassie helder te onderscheiden. Je wilt vooral het laatste begrip trainen en ontwikkelen: daarin voel je met de ander mee, maar houd je ook een gezonde afstand waardoor je zowel overeenkomst als verschil kunt zien. Juist daardoor ontstaat vaak meer nabijheid en ruimte voor beweging.
SYMPATHIE: HET GEVEN VAN STEUN
Wat gebeurt er als je ziet dat iemand naast je lijdt? Vaak is het eerste wat in je opkomt een soort besef: hier is iets niet in orde, hier is pijn. Sympathie is dat wakker worden voor de situatie van de ander. Je voelt dat er aandacht nodig is, en je laat blijken dat je het ziet. Het klinkt als een zachte hand op de schouder en woorden als: “Wat naar voor je, ik hoop dat het beter wordt.” Het is een eerste beweging naar buiten, een erkenning.
EMPATHIE: HET VOELEN IN DE ANDER
En wat gebeurt er als je niet alleen ziet wat er speelt, maar ook voelt doordat je in zijn of haar schoenen verplaatst. Dat noemen we empathie. Je zet je eigen binnenwereld op zij en verplaatst jezelf met een beeld naar de ander. Je beleeft vanbinnen wat de ander ervaart — alsof je voor een moment zijn of haar bril draagt. Het is een ervaring. Je hoort jezelf dan zeggen: “Het klinkt alsof je uitgeput bent. Ik kan iets van de zwaarte voelen die je overvalt.” Empathie is het delen van gevoel en het tijdelijk meebewegen. Het gevaar is dat je wordt meegesleept in het gevoel van de ander. Heel gevaarlijk want de grens tussen en jou en de ander vervaagt ook.
COMPASSIE: OP EEN GEPASTE AFSTAND VOELEN EN RICHTING GEVEN
Maar er is mijns inziens nog iets krachtigers. En dat is compassie. Dan voel je niet alleen op een gepaste afstand met de ander mee, maar er is ook een zekere afstand waaruit je kunt handelen. Dit gebruikt een coach of therapeut. Je kunt vanuit deze plek beter opties aandragen. Je ziet de kaart van de ander, voelt en ziet wat er op de ‘kaart’ staat en vergelijkt hem met jouw ’kaart’. Om vervolgens een nieuwe ervaring of perspectief te kunnen bieden die helpt. Compassie verbindt je niet alleen in gevoel, maar zoekt ook naar verschil en overeenstemming waardoor je nieuwe oplossingen kunt aanreiken door ervaringen. Dat vraagt dan nog alleen executie en daadkracht van de cliënt in het dagelijks leven.
“We leggen vaak een positief beeld over die werkelijkheid om ermee te kunnen dealen: hoop. Een verwachting van een mogelijke toekomst met een goede uitkomst. En als we niet oppassen een kinderlijke emotie om je te verhouden met de werkelijkheid om vervolgens weer teleurgesteld te raken.”
ONZE KAARTEN ZIJN MISVORMD
En waar een topografische kaart exact is en klopt, is de kaart die wij van de werkelijkheid hebben door die ervaringen uit ons verleden, overtuigingen, cultuur et cetera misvormd. De magie van onze verbeelding – en daarmee illusie – geeft irreële kleuren en vormen aan de werkelijkheid. Vergelijk het met de cartografen van de middeleeuwen die de continenten nog niet goed konden vatten in een kaart. Niet alles werd natuurgetrouw weergegeven. En weet je nog. Niet alles staat op de kaart aangegeven: het is een vereenvoudiging van de werkelijkheid.
KOERS ZETTEN ZONDER EEN GOEDE KAART
Op basis van welke gegevens dien je dan een koers uit te zetten? En wat gebeurt er als je kaart bijna blanco is omdat de situatie totaal onbekend voelt? Hoe interpreteer je dan dat leiderschap, die teamdynamiek, die relatie, dat gesprek of dat gedrag?
“Je minder laten leiden door die irreële beelden geeft eerst onrust en spanning om vervolgens meer rust en ruimte te ervaren is mijn ervaring: je wordt meer vrienden met de veelomvattende mooie én vaak zeer pijnlijke werkelijkheid. Ja, lijden hoort bij het menszijn en deze wereld!”
EEN ILLUSIE GEVULD MET VERLANGEN EN GEMISSEN
Hoe groter je onderscheidingsvermogen des te helderder en veel omvattender je jezelf en de ander kunt zien. Bij een toenemend vermogen krijg je te maken met desillusies: wat je dacht dat waar was, is slechts een beeld in je hoofd. De geregistreerde werkelijkheid is vaak een illusie gevuld met verlangens en gemissen uit ons verleden. Een misvormde kaart waar de dingen verkeerd zijn aangegeven. Dat gebeurt niet alleen onbewust, maar ook bewust.
HOOP
We leggen vaak een positief beeld over die werkelijkheid om ermee te kunnen dealen: hoop. Een verwachting van een mogelijke toekomst met een goede uitkomst. En als we niet oppassen een kinderlijke positieve emotie om je te verhouden met een ongemakkelijke werkelijkheid die niet of zelfs nooit zal verbeteren. Om vervolgens keer op keer teleurgesteld te raken. Is die hoop realistisch? En wie geeft je die hoop? In hoeverre steek jij je kop in het zand?
RUST EN RUIMTE VIDEN MET PIJN EN LIJDEN
Je minder laten leiden door die irreële beelden, geeft eerst onrust en spanning om vervolgens meer rust en ruimte te ervaren, is mijn ervaring: je wordt meer vrienden met de veelomvattende mooie én ook vaak extreem pijnlijke werkelijkheid. Ja, lijden hoort bij het menszijn en deze wereld! En als je daar niet mee kunt verhouden of die niet kunt omarmen, dan zal er geen rust en diepgaande betekenis zijn. Dan laat je leiden door illusies en korte dopamine-kicks.
GEEN SPEELBAL VAN DE MISVORMDE KAART
Het gevolg van een toenemend onderscheidingsvermogen is dat je minder een speelbal bent van die misvormde kaart in jou en daarmee van deze interpretatie van de werkelijkheid. De kaart wordt steeds gedetailleerder. Sterker, je gaat verschillende kaarten uit je archiefkast over elkaar heenleggen waardoor je de werkelijkheid beter en op verschillende manieren kunt vatten.
HELDERE KOERS KUNT VOEREN
Het betekent dat je met helder zicht een zeer nauwkeurige koers kunt varen. Je hebt (in)zicht en keuze. En gek genoeg ga je ook beter zien wat de leemtes in de kaart zijn: je voelt hoeveel je niet weet. En je weet dat er op bepaalde plekken nog iets te halen is. Daarom studeer ik ook zo graag.
ZIEN EN VOELEN
Om van die irreële beelden los te komen, dien je dus de kunst van het onderscheiden te ontwikkelen. De kunst is om het verschil te kunnen zien én te voelen. Als je het niet voelt, dan gebeurt er meestal weinig. Als je dat wel gaat doen, dan merk je dat door angst, woede, verdriet, onrust et cetera. Soms lijkt het alsof de grond onder je voeten verdwijnt. Ongelofelijk confronterend, moeilijk en pijnlijk zoals je vast en zeker hebt meegemaakt: desillusie, verdriet, de verpulvering van hoop…
DOEN WAT JE NORMALITER NOOIT DEED
Om het verschil vervolgens te onderkennen en naar te gaan handelen. Ook dat laatste is lastig en altijd een groot avontuur. Waarom? Omdat je meestal wordt uitgedaagd om dingen te doen die je normaliter nooit deed. En als je dan in het moment bent. Ziet en voelt, en je bent trouw aan je normen en waarden, dan kun je niet anders. Je volgt de authentieke vaak oncomfortabele beweging.
GEVOLGEN
Het geeft onmiddellijk verbinding en betekenis. Steeds dieper. Later komt de rust en het plezier tezamen met beter leiderschap, hechtere vriendschappen, meer compassie, et cetera. En het vraagt elke keer weer die enorme moed om die stap te zetten.
UITDELEN VAN NIEUWE KAARTEN
De laatste jaren is mijn onderscheidingsvermogen door studie en mijn schrijven sterk toegenomen. In het studeren en schrijven worden er nieuwe kaarten uitgedeeld. Het zijn kaders waarin je je gevoel, je denken en je gedrag kunt onderzoeken.
WERKELIJK STUDEREN IS ONTMOETEN
Studeren is dan niet alleen achter een bureau zitten en de kaders tot je nemen, maar deze in het moment in het contact en de ontmoeting toepassen. Waar je eerst misschien een of twee kaarten hebt, krijg je er tientallen: ontwikkelingspsychologie, het taoïsme, persoonlijkheidsstructuren, de archetypen van Carl Jung, tantra, neurolinguïstisch programmeren, systeemtherapie, transactionele analyse, lichaamswerk, Griekse filosofie en meer. Recent dus de Yoga Sutra van Patanjali.
LICHAAMSBEWUSTZIJN
Het belangrijkste daarin is de verschuiving van de aandacht van de geest naar het lichaam: lichaamsbewustzijn is zo verschrikkelijk belangrijk en zo ondergewaardeerd in onze samenleving. Het reageert vaak eerder dan onze cognitie en is veelal onbewust, spontaner en minder gecontroleerd waardoor het nauwelijks kan liegen. Onze gedachten geven vervolgens vaak ongemerkt – en in een intuïtief patroon dat zich in een fractie van een second in jou afspeelt – context aan die onbewuste gevoelens. Je hebt het amper in de gaten. En het is dit onbewuste lichamelijke signaal dat ons gedrag vaak weer in routinematige en automatische patronen aanstuurt.
HOE WERKT DAT NU IN DE PRAKTIJK?
Op Instagram zijn er verschillende mensen die dit instinctieve gedrag laten zien en het uitleggen. Ik vind dat Liz Rose dat bijvoorbeeld op een aardige manier doet. Het lichaam liegt niet. Het enige wat soms gebeurt, is dat ons lichaam iets verkeerd waarneemt.
OVERKOMEN WAT JE ALTIJD OVERKWAM
Om die reden overkomt je vaak datgene wat je altijd overkwam. Krijg je juist altijd tranen bij dat soort filmscènes, vind je die mensen irritant, komt dat oordeel in dat die specifieke contacten naar boven en ben je niet in staat omdat obstakel te slechten of over die drempel te stappen. Je zit dan vast in een bepaald denk- en gevoelskader. Zo doe ik het! En het kan niet op een andere manier. Ik ken mezelf toch?
– Het blog ‘Onderscheiden’ gaat onder het kader verder –
LIEFDESTALEN
– Meer liefde ervaren –
Als je beter weet hoe liefde wordt ervaren, dan kun je er ook voor zorgen dat die ander die liefde beter gaat voelen. En in het geven van die liefde ervaar je de liefde zelf ook beter doordat je dankbaarheid en het plezier van de ander meer en beter gaat ervaren. Voel en begrijp je hoe rijk het leven dan wordt. Je maakt dan een enorme sprong in je leven: je ervaart dan meer betekenis in het moment. Het leven wordt dan met die kleine bewuste ervaringen superrijk.
WAT IS LIEFDE?
Als ik het zou vereenvoudigen en plat zou slaan, dan is liefde een combinatie van hormonen en neurotransmitters die door interne of externe signalen worden opgewekt: dopamine, oxytocine, endorfine, serotonine. Ik heb het er al vaker over gehad. Als we ze langslopen:
Dopamine: een soort opwinding, een push van binnenuit om in actie te komen.
Oxytocine: een warme openheid naar anderen toe – nabijheid en veiligheid.
Endorfine: een golf van euforie, alsof pijn en zwaarte wegvallen en het licht wordt.
Serotonine: een diepe, stabiele tevredenheid met een rustige basis van welbevinden.
DE VIJF LIEFDESTALEN
De vraag is dan welke signalen je aan de ander kunt geven zodat hij of zij die hormonen aanmaakt. Je kent vast wel de vijf liefdestalen van Gary Chapman:
1. Woorden van bevestiging – Liefde door complimenten en waardering.
2. Tijd en aandacht – Liefde door op aandachtige wijze samen tijd door te brengen.
3. Cadeaus – Liefde door het geven van attenties of geschenken.
4. Daden van dienstbaarheid – Liefde door iets voor de ander te doen dat helpt.
5. Lichamelijke aanraking – Liefde door fysiek contact, zoals knuffels of een kus.
LIEFDE GAAT VEEL VERDER
Dit is weer zo’n kaart of model dat je krijgt aangereikt om de werkelijkheid te willen vatten. En dat model is natuurlijk veel te beperkt. Maar het geeft een eerste richting. Het gaat over aandacht, bewustzijn en verbinding, en heeft een enorme schakering in vormen en subtiele lagen. En er gaat een krachtige relationele complexiteit achter schuil.
VRAGEN OVER DE MANIER
Wat wil ik de ander geven? Op welke manier doe ik dat? Op welk deel heb ik invloed? Voel ik het plezier en de dankbaarheid van de ander en kan ik dat gevoel dan weer in de relatie brengen? En kunnen we dat samen delen? Durf ik ook om liefde te vragen? Durf ik te nemen? En kan de ander dat in overgave toelaten? En geef ik daarin mijn dankbaarheid en plezier? En laat ik mijn teleurstelling niet aan het roer als de ander het niet passend vindt?
VRAGEN OVER HOE LIEFDE IN JOU WERKT
Hoe werkt mijn lichaam? En hoe is dat verbonden met mijn gedachten? Welke instinctieve beweging maak ik in welke situatie? Wat heb ik nodig om een andere manier te kiezen? Welke obstakels spelen daarin een rol? Hoe zijn die obstakels gekoppeld met mijn verleden?
VRAGEN OVER PRECIES HET JUISTE
Wat kan ik ontvangen en wat kan ik geven? Wat kan de ander ontvangen en geven? Waar ga ik over de grens en wanneer is het passend? En waarom blijf ik bij die persoon te veel op afstand? Waar ben ik bang voor? En hoe kan ik liefdevol mijn grens bewaken? En hoe zie ik dat ik bij de ander over de grens ga?
GEVOLGEN: HET HEBBEN VAN VERSCHILLENDE TALEN
Als je hier aandacht en tijd aan besteed, dan zul je de liefdestalen van de ander gaan ontdekken. En er ontstaat een subtiel gevoel hoe mensen liefde ervaren om die vervolgens – in contact met je eigen behoefte – te ander te kunnen laten ervaren.
GENERATOR VAN LIEFDE IN JE OMGEVING
Je wordt een bron en een generator van liefde. Niet omdat je veel liefde geeft, maar meer omdat je voor iedereen een andere spiegel bent waarin hij of zij zijn eigen liefde kan ervaren (lees hier nog eens dit stuk over spiegels en liefde om deze taal te begrijpen). Belangrijk is dat je je eigen normen en waarden in de gaten houdt. Anders ben je je aan het aanpassen, wordt het minder authentiek, vervormt de spiegel en wordt de liefde minder goed gevoeld.
PARALLEL LOPEN VAN DE LIEFDESTALEN
Als die liefdestalen parallel aan elkaar lopen, dan heb je uitdaging: jouw taal is anders dan die van de ander. Kun je dan een andere liefdestaal leren? De kunst is om daar een weg in te vinden. Juist die beweging zorgt bij de ander dat er al meer liefde wordt ervaren is mijn ervaring. Het maakt je rijker.
“Liefde is de enige emotie waarvan bekend is dat het de intelligentie verruimt.”
AANDACHT AAN HET VERMOGEN OM TE ONDERSCHEIDEN
Daarom besteed ik in het begin van mijn coachingsessies, trainingen en workshops – door te ervaren en te oefenen – zoveel aandacht aan bewustzijn en het vermogen om te onderscheiden. Om vervolgens in dezelfde vorm van ervaren en oefenen met nieuwe manieren te experimenteren. Steevast komen er inzichten en manieren die je daarvoor niet voor mogelijk had gehouden.
ONDERSCHEIDEN EN AUTHENTIEK HANDELEN
Persoonlijke ontwikkeling, professionele ontwikkeling, zakelijke ontwikkeling, leiderschap, teamontwikkeling et cetera gaat over het verdiepen van dat onderscheidingsvermogen om daarna vervolgens op een authentieke manier ernaar te handelen. Het betekent dat je een balans zoekt tussen je eigen behoefte en die van de omgeving. Je weet daardoor beter wat jezelf en de ander nodig heeft. En je kunt het makkelijker faciliteren. En ja, dat gebeurt in liefde!
– Het blog ‘Onderscheiden’ gaat onder het kader verder –
HUISWERKSUGGESTIE
– Oefening voor het dagelijks leven en werk –
Als ik coach dan maak ik direct na de coaching een uitgebreid verslag en een analyse van de interventie en de ontmoeting. Ik ontwikkelde mijn manier op basis van deze case van de beroemde Amerikaanse psychiater Irvin Yalom van enkele decennia geleden. Tijdens het schrijven ontstaan er bij mij altijd nieuwe inzichten, vallen dingen op zijn plek en leer ik ook weer.
VERSLAG GEEFT STRUCTUUR EN BESTENDIGT DE LERENDE ERVARING
Dit verslag stuur ik meestal anderhalve week later na de coaching op. Eerst dient de client zijn of haar eigen reis te maken en inzichten op te doen. Daarna krijgt de cliënt mijn perspectief. Zo heeft de cliënt naast zijn of haar eigen aantekeningen het gestructureerde overzicht van een professional met ervaringen, oefeningen, inspiratie en opdrachten. De kunst is om het eenvoudig te houden en alleen die paar essentiële stappen te geven die nu belangrijk zijn.
WERKWIJZE
Ik beschrijf de coachingsessie en interventie, en plaats deze in context. Allereerst geef ik de achtergrond weer (zwart) om vervolgens de lerende ervaring te beschrijven die tijdens elke sessie wordt gedaan (groen). Enerzijds krijg je in die ervaring zicht op je bestaande manier en/of er wordt altijd een stap aangereikt of gevonden die een eerste uitweg biedt uit de uitdaging.
HUISWERKSUGGESTIES
Daarnaast geef ik opdrachten, inspiratie, oefeningen en huiswerksuggesties te geven voor het dagelijks leven (blauw). Die hoef je niet te volgen, maar als je het wel doet, transformeer je sneller. De cliënten die tussen de sessies het meeste oefenen, zie ik de grootste sprongen maken. In het echte leven wordt toch echt het meeste geleerd en vindt de werkelijke transformatie plaats.
SUGGESTIES BIJ DE LIEFDESTALEN
Laat ik je nu enkele suggesties geven en wat inspiratie op het thema liefde. Als je een lerende ervaring op dit thema wil, dan is het verstandig om een keer langs te komen.
OPDRACHT PERSOONLIJK
Stel jezelf eens de vraag welke signalen je aan de ander kunt geven om de liefde bij hem of haar te laten stromen. Neem je daar bewust aandacht en tijd voor? En wat heb je daarin te ontwikkelen? Zie je zelf als een spiegel waarin je signalen afgeeft die bij de ander een gevoel van liefde oproept.
OPDRACHT ZAKELIJK
Denk ook eens aan je professionele rol. Hoe doe je dat als leider, manager, collega of professional? Je hebt liefde nodig om op een authentieke en dienende manier te leiden en samen te werken.
INSPIRATIE: ‘LIEFDE IS DE ENIGE EMOTIE DIE DE INTELLIGENTIE VERRUIMT’
Een mooie video daarover vind ik deze prachtige monoloog van Ann McGee Cooper over liefde op de werkvloer, het beste in anderen naar boven halen, spelen, authenticiteit en creativiteit: Free Spirit. Ze zegt: “Liefde is de enige emotie waarvan bekend is dat het de intelligentie verruimt.”
Synchroon
“Ik vind het doodeng!”
Ode aan de liefde
Als je zo intensief de liefde onderzoekt, dan kan het niet anders dan dat het in de wereld op een gegeven moment vorm krijgt. Mijn leraar …
Kanteltijd
Het begin van de zomer is – volgens de Chinese filosofie – altijd een overgang van inspiratie naar resultaat. Vergelijk het met …
Spirituele depressie
“Houdt het dan nooit op?”, wordt er weleens aan me gevraagd. “Wordt het dan nooit rustig?”
‘De pelgrim in jou’
Pelgrimeren is een oeroude activiteit die zowel in het christendom, de islam, het boeddhisme en hindoeïsme voorkomt. Daarmee …