De groep die de film maakte
Toen ik in 1998 aan de bergen verslingerd raakte, probeerde ik het altijd aan mensen uit te leggen. En dat is lastig. Ik herken mensen die er geweest zijn. Ik zie hun ogen oplichten als ik over de bergen begin te vertellen. Op de reizen die ik begeleid ga je nog een stapje dieper omdat de ervaringen, de werkregels en het daarin ontstane vertrouwen die heilige ruimte opent. Het is zo moeilijk om uit te leggen wat er daar gebeurt. Ik hoor vaak van deelnemers: “Ik denk er nog bijna elke dag aan.” Ligt dat aan mij? Dat zou te veel eer zijn.
Een paar duidelijke werkregels, wat ervaringsgerichte oefeningen, wat beweging, de natuur en het eenvoudige authentieke Italiaanse bergleven en het is er nagenoeg vanzelf. Als ik dan ook wat context bij hun ervaringen geef, benoem wat er in de ontmoeting tussen hen en mij gebeurt en iets van mijn eigen worstelingen en innerlijke reis van de afgelopen decennia deel, dan betreden we die veilige en spelende ruimte. Ik verlang elke keer weer naar die haast heilige ruimte als ik met deelnemers op reis ga.
“Mijn gevoel zei dat als ik een cameraman die de reis als een vlieg op de muur zou registeren meenam, ik een film met prachtige beelden zou krijgen. Maar de ziel van zo’n reis zou als zand door mijn handen glippen. En daar ging het me juist om.”
Je kunt in die zeven dagen op een ongekende diepte komen, het leidt steevast tot een vergroting van het bewustzijn en daarmee tot een ander perspectief. En het mooiste cadeau is als deelnemers het op een andere manier gaan doen. Ik zie ze regelmatig onder mijn ogen transformeren. Ik voel me dan zo dankbaar.
Dat komt een beetje door mijn begeleiding. Maar dat doen ze in die groep door te wandelen met het aangedragen kader in die prachtige natuur en bergen toch vooral echt zelf. En ik wilde kijken of ik iets van dat gevoel aan de wereld kon overbrengen door het vast te leggen. Dit is tot nu de beste poging. Ga de bergen in. Je vindt daar iets bijzonders.
In de lente van 2024 vroeg ik aan Jim Fock of hij een film met mij wilde maken. Niet alleen is hij sportief, creatief en heeft hij ongelofelijk veel talent voor veel! Hij heeft net als ik een enorme drive en hij is ook een bergbeklimmer. Hij komt uit een familie van alpinisten.
Voordat we de film gingen maken, stuurde ik hem wat korte films die ik mooi vond. Maar verder was er geen script. Ik had slechts één voorwaarde. Hij moest meedoen met het programma dat ik voor zo’n reis tijdens het wandelen op basis van de behoeften van de groep op maat maak.
Ik wist dat ik Jim daarmee in een spagaat bracht. Hij moest filmen en had tegelijkertijd zijn innerlijke proces met de andere deelnemers. En dan was er ook nog het verlangen om die schoonheid van de Italiaanse Alpen en het authentieke bergleven vast te leggen. Een onmogelijke opdracht zo lijkt het.
“Go with the flow”, zei ik de hele tijd. Wei wu wei: handelen door niet handelen: “We zien wel wat er gebeurt. We gaan er een mooie week van maken en kijken wat er ontstaat.”
Op het eind van de vierde dag stelde Jim aan zijn tochtgenoten en mij voor om ons bij de ‘Baita’ te interviewen. Ook hij werd door een van de deelnemers geïnterviewd over zijn ervaringen. Ik was niet bij die interviews aanwezig. Hij vroeg aan mij om iets te vertellen over mijn werkwijze. Hij koos – perfectionist als hij is – acht verschillende locaties zodat hij met deze frames een gevarieerd beeld kon maken. Aan de hand van deze ervaringen maakte hij een verhaallijn en plaatste daar vervolgens de beelden en de muziek onder.
“Zeven deelnemers en een coach die elk vanuit hun eigen perspectief op een spontane manier context geven bij hun innerlijk proces en deze tocht. Luister naar de verhalen en kijk naar de blikken en beelden. En zie wat de kracht van begeleiden in de bergen en de natuur met je doet. Het brengt ons steevast naar het meest wezenlijk en essentiële.”
– Tekst ‘Tussen hemel en aarde’ gaat onder het kader verder –
Na deze reis in het najaar van 2024 verdiepte ik me fulltime in de gezondheid van de Nederlandse samenleving. Met 10 miljoen mensen met een chronische ziekte en 2,9 miljoen mensen die een matige tot stevige psychische stoornis hebben, lijkt het moeilijk om in Nederland heel te blijven. 1,6 miljoen mensen hebben stress- en burn-out-verschijnselen en meer dan een miljoen mensen slikken antidepressiva. We leven in een ‘gemedificeerde’ maatschappij. We worden ouder, maar we zijn wel zieker. En dat geldt niet alleen voor ouderen. De jongeren hebben het misschien wel het zwaarst.
En daar is geen persoonlijke ontwikkeling – met de meer dan 100.000 coaches die Nederland telt – tegen opgewassen. En dat komt omdat de onderliggende processen die ons ons gedrag aansturen niet op orde zijn.
Onze metabole stofwisseling – een biologisch proces dat verantwoordelijk is voor de energiehuishouding in ons lichaam én onze hersenen – heeft een groot voorspellende waarde voor mentale en fysieke problemen leerde ik van de metabole psychiatrie. Er zijn vijf factoren waaraan je kunt zie hoe het met deze stofwisseling is gesteld: bloeddruk, bloedsuikerwaarden, vetpercentage, triglyceridenwaarden en HDL-cholesterolgehalte. Je schrikt als je naar de waarden in de Nederlandse samenleving kijkt. En het wordt de komende jaren vele malen erger.
De boodschap: volg een ‘natuurlijk ritme’! Leef met het seizoen, beweeg, kies momenten van rust en eet vooral geen (ultra)bewerkt voedsel. En wees spaarzaam met koolhydraten, suiker en alcohol. Ik paste na deze reis mijn levenspatroon aan. Ik vond een ongekende bron van energie en voelde een enorme rust in mijn hoofd. Dat zie je in het klein ook op mijn tochten gebeuren waar mensen zich weer onderdeel van de natuur voelen en daardoor beter zicht krijgen op hun ‘natuurlijk ritme’.
Als je dat eenmaal ervaart dan neemt je lerend vermogen ook toe en is het vele malen gemakkelijker om je gedrag en communicatie te veranderen en je met team, leiderschaps-, zingevings- en betekenisvraagstukken bezig te houden.
Zeven deelnemers en een coach die spontaan vanuit hun eigen perspectief context geven bij hun innerlijk proces en deze tocht. Luister naar de verhalen, kijk naar de blikken en beelden en zie wat de kracht van begeleiding in de bergen en de natuur met je doet. Het brengt ons steevast naar het meest wezenlijk en essentiële.
Ik wil in dit verhaal nogmaals Jane, Frederieke, Marjan, Patrick, Kees en Hester bedanken voor hun openheid en moed. Dat deed ik gisteren ook al op de filmpremière in Blaricum voor familie, leraren, collega’s en vrienden. Dat ze het vertrouwen hadden om dit avontuur met Jim en mij aan te gaan. En dat ze toelieten om dat intieme proces daar in de bergen te laten filmen. Het is me nogal wat.
De voorwaarde is dat geen enkel beeld naar buiten gaat zonder hun goedkeuring. Ook hier geldt: veiligheid en vertrouwen voor alles.
Maar vooral wil ik Jim Fock bedanken voor zijn passie, creativiteit, toewijding en tomeloze inzet. Dank je wel! Wat was dit een prachtig avontuur om samen met jou te doen. Ik had dit in mijn stoutste dromen niet durven verwachten. Wat een cadeau.
Het is duidelijk, maar ik wil het expliciet gezegd hebben: “Ik weet dat ik met niemand anders dit prachtige document had kunnen maken. Mocht je ooit een mooie film willen dan beveel ik Jim met heel mijn hart aan.”
