BLOG | NORBERT KOOPEN

JIJ! JA JIJ! JIJ HEBT DAT GEDAAN!

9 april 2024 – Leestijd 2 minuten

Jij! Ja jij! Jij hebt dat gedaan! Jij moet dat niet meer doen! Jij, jij, jij…

Hoe vaak wijzen we niet met een krachtig negatief oordeel naar de ander en naar de wereld. Zeggen we dat de ander zich niet zo moet aanstellen. Bezorgt die uiting van kwetsbaarheid je rillingen op je rug. Of beticht je de ander van angst, macht, manipulatie et cetera. Vul zelf maar in wat je van de ander niet kunt verdragen. Om daarna wellicht het conflict op te zoeken of uit contact te gaan.

Het kan heel goed zijn dat er op dat moment het psychologische principe speelt waarin je onbewust je eigen lastige gevoelens van jezelf afsplitst en onbedoeld op anderen projecteert. Dat je instinctief iets op de ander plakt wat je zelf het meest hebt te leren. Je komt je gedachten en je gevoelens – waarmee je je niet op je gemak voelt – onbewust in je ontmoetingen en in je blik op de wereld tegen: de impressie van de ander is namelijk de expressie van jezelf.

Het wordt echt gemeen als de ander zich met die projecties van jou gaat identificeren. Het is een vruchtbare voedingsbodem voor negatieve, krachtige en intense relatie- en groepsdynamieken. Er bestaat een naam voor dit psychologische principe: projectieve identificatie.

Ons leven is doorspekt met dit psychologische principe. En als je onvoldoende zicht op je angst, verdriet woede et cetera hebt, zul je dat via dit principe tegenkomen in de meest uiteenlopende dagelijkse situaties: je bent een speelbal van je omgeving. Als je met een andere blik gaat kijken, is het een prachtig principe om je uitdagingen in het onbewuste te identificeren. Niet alleen bij de ander, maar vooral bij jezelf.

Ik schreef dit artikel vorig jaar augustus. Ik wilde dit principe onderzoeken omdat de projecties van anderen mij verwarde en ik merkte dat mijn gedrag op een negatieve manier veranderde. Ik paste me weer eens te veel aan. Als ik veel van iemand houd, dan heb ik zo’n krachtige beweging om me aan te passen om het goed met die ander te hebben. En juist in die aanpassing verlies ik de ander. We ontmoeten elkaar niet werkelijk meer. De weg naar oppervlakkig contact is ingezet en nare dynamieken ontstaan doordat de onderstroom onbewust aan de touwtjes trekt.

Als ik er in het dagelijks leven bij mijn dochter over begin dan weet ik al wat zij zegt: “Ja pap, niet naar het gedrag kijken, maar kijken wat er achter het gedrag zit. Hou toch eens op met die coaching! Je weet toch dat ik dat niet leuk vind. Ik ben je dochter, niet je cliënt.” Maar daar zit wel degelijk de crux.

Waar komt dat krachtige negatieve oordeel vandaan?

Wat heb ik hier te leren?

Projectieve identificatie is voor mij een principe dat me helpt om in het dagelijks leven wat rustiger te worden. Als ik ben geraakt en er is veel oordeel dan vraag ik me af: hé Koopen, waar is de verwondering?