IK VIND BETEKENIS
Wat geeft mij in de ontmoeting met anderen en de wereld betekenis?
| Artikel
13 à 14 minuten
| Naar meer verdieping
Plan een afspraak
LOGISCHE NIVEAUS VAN LEREN
Manieren om te leren en je persoonlijk en zakelijk te ontwikkelen
VIER VORMEN VAN BETEKENIS
In mijn zoektocht de afgelopen decennia naar een meer vervullend leven, heb ik voor mezelf vier vormen van betekenis ontdekt. Elke dag wil ik graag langs die verschillende lijnen van betekenis – omdat het me zo vervult – leven. Dat lukt natuurlijk niet altijd, maar juist door die verschillende vormen te kennen, maakt het makkelijker om dat betekenisvolle pad steeds weer te vinden. Niet altijd makkelijk. Wel goed. En als ik het even niet meer weet door dat ik de waan van de dag verdwaald ben of door een heftige gebeurtenis chaos in mijn leven is, dan ga ik naar een van mijn supervisoren die me dan de juiste kompasrichting geeft. Ik sta dan vaak midden in een transformatieve periode. Dan kom ik met mijn weten er niet uit. Dan heb ik de ogen en de kennis van een ander nodig.
EERSTE VORM VAN BETEKENIS
De eerst vorm van betekenis hebben jij en ik al gerealiseerd anders was je er nu niet. Je kunt namelijk als een zelfstandig wezen in contact met anderen in deze wereld overleven. Als je wordt geboren dan ben je hulpeloos en afhankelijk van anderen. In contact met je dierbaren en je omgeving ontwikkel je een set van vaardigheden, gedragingen en overtuigingen waarmee je in deze wereld op een gezonde manier kunt verhouden. Dat is mijn inziens de eerste krachtige vorm van betekenis die we in het leven ervaren en realiseren.
CONDITIONERING
Door onze psychologische ontwikkeling als gevolg van onze premature geboorte – we zijn in die eerste jaren zo afhankelijk van onze omgeving –, passen we ons op een significante manier aan de behoefte van de ander en de groep aan. Ons gedrag, onze vaardigheden met daaronder onze overtuigingen vormt een identiteit waarmee we ons tot de wereld verhouden. Zo krijgen we warmte en geborgenheid en ontstaat er ook een krachtige en vaak aanpassing. Het is vaak een onbewuste conditionering: het proces waarbij onze gedachten, gevoelens, en gedragingen worden beïnvloed door herhaalde associaties tussen signalen en onze reacties daarop. Het is een methode die jou op een goede manier tot de wereld doet verhouden. Tot je in een omgeving of levensfase terechtkomt waarin met een toenemend bewustzijn die manier niet meer werkt.
TWEEDE VORM VAN BETEKENIS
Op een gegeven moment kom je er namelijk achter dat die manier niet meer passend is en ga je op zoek naar de tweede vorm van betekenis. Je zoekt nu naar een manier waarmee je op een bewuste manier en meer volgens je eigen normen en waarden kunt verhouden tot het leven. Je stapt daarmee uit de aanpassing die je eerder in je leven hebt gerealiseerd. Je wordt daarmee ook minder een speelbal van je omgeving omdat je meer focust op je eigen normen, waarden en behoeften. Je imago of beeld van anderen doen er minder toe.
MEER BETEKENIS?
En die vorm van betekenis vraag dat je op een andere manier gaat verhouden tot de groep, de ander en je omgeving. De bekende midlifecrisis is daarvan een voorbeeld. Maar in een samenleving waar zoveel mogelijkheden, vrijheden en welvaart is, wordt die vraag steeds vaker gesteld: wat geeft mij nu op een diepgaand niveau betekenis? Wie wil ik zijn en wat wil ik doen?
STEVIGE REIS OP ZOEK NAAR WIE JE WILT ZIJN
Mijn ervaring is dat – afhankelijk is van je levensfase – dit een stevige reis in jezelf is die misschien wel een heel leven duurt. Je vraagt je steeds op een aandachtige en bewuste manier af hoe je tegenover de ander en de wereld wilt verhouden. Het betekent dat je bewuster wordt van je eigen identiteit, daar dingen in loslaat en dingen aan toevoegt door middel van andere gedragingen, andere vaardigheden en nieuwe of aangepaste overtuigingen.
ANDERE MANIER TOT DE GROEP VERHOUDEN
Je gaat daarmee steeds meer op basis van je eigen normen, waarden en behoefte tot de groep en je omgeving verhouden. En dat betekent dat het vaak flink gaat schuren. En dat is niet makkelijk. Je bent bang voor de dreigende oordelen en afwijzingen. Je gaat in dit ontwikkelstraject die – dreigende – oordelen en afwijzing niet meer uit de weg. Je kan meestal niet anders en je zoekt daarin steeds meer de dialoog: je wortelt op een diepgaande manier! Je ervaart meer betekenis in wat je doet omdat je meer – in contact met de groep – je eigen weg gaat. Je leeft meer volgens je eigen normen, waarden en behoeften. Het betekenisvolle ontvouwt zich dan als een vanzelfsprekende beweging. Het is als het water van een rivier die door steeds de spannende, leuke en betekenisvolle dingen te doen die direct voor je liggen zijn eigen zinvolle weg vindt.
RAKEN DOOR WAT JE TEWEEGBRENGT
En die betekenis is bij de mens op een diep niveau gekoppeld aan het welzijn van anderen. Niet alleen de dierbaren om ons heen, maar ook de mensen die tot onze ‘tribe’ horen. We zijn kuddedieren, afgestemd op de ander en het welzijn van de groep en we willen dat de mensen het in ‘onze groep’ goed hebben. Ze zeggen weleens: “Weet wie je bent, wat je wilt, acteer ernaar op moedige wijze, weet wie daarop zit te wachten en zorg dat hun leven in positieve zin verandert. Om je vervolgens door de verandering die je teweegbrengt te laten raken.”
DERDE VORM VAN BETEKENIS
In die weg realiseer je als het goed is ook een nieuwe vaardigheid en dat is de derde vorm van betekenis. Doordat je meer in contact bent met jezelf en daar je eigen identiteit met normen, waarden, behoeften en overtuigingen krachtiger worden, weet je je beter en meer te verbinden met de ander. Je laat meer van jezelf zien. En je vindt daarmee betekenis in de ogen van die ander. Hij of zij ziet wie je werkelijk bent en accepteert je daarin. En dat is zo’n groot cadeau. Een onvoorwaardelijkheid waarin ook het lelijke, lastige, kwetsbare en ongemakkelijke er mag zijn.
ONVOORWAARDELIJKE LIEFDE EN WAARDERING
In die ontmoeting word je ten diepste gezien en ervaar je liefde en betekenis. En dat is in de praktijk vaak weerbarstig omdat veel liefde of waardering wordt gekenmerkt door voorwaardelijkheid. Juist in het onvoorwaardelijke kun je meer rusten, ervaar je vrijheid en betekenis.
HET LEREN VAN EEN STEVIGE VAARDIGHEID
Ik noem dat in je privéleven het trainen van intimiteit en in een zakelijke context het voeren van ‘het moedige gesprek’. Dat is niet ingewikkeld en geen diepe persoonlijke ontwikkeling maar het leren van een stevige vaardigheid. Het is altijd superspannend. Want het gaat over om jezelf op een bewuste en authentieke manier aan de ander te kunnen laten zien. Een dreigende afwijzing en oordeel liggen overigens altijd op de loer. En juist daar willen we vaak van wegblijven. We vinden het vaak lastig om met die dreigende pijn, woede, angst en verdriet om te gaan dat we in onze eerste beweging er vaak van wegblijven en in het oppervlakkige contact schieten weg van de betekenis.
OMGAAN MET OORDEEL EN AFWIJZING
Juist omdat je zo bent geworteld, kun je ook met die oordelen en afwijzing omgaan. Je blijft staan, gaat de obstakels niet uit de weg en ontdekt wat de ander beweegt. Met compassie kijken naar wat achter het oordeel en de afwijzing zit verscholen. Wat valt er hier te leren? Wat kan ik doen om ondanks dat oordeel en die afwijzing in verbinding te blijven. Kan ik die ander begrijpen? En kan ik door een authentieke beweging te maken realiseren dat de ander mij ook beter begrijpt?
VIERDE VORM VAN BETEKENIS
En dan is er nog de laatste vorm van betekenis. Het is de meest hoge vorm van betekenis en wordt door elke geestesstroming nagestreefd. Het gaat over om meer verbonden te zijn met de levensbron, levensenergie of grotere. Anderen noemen het de verbinding met God. Het gaat over om dichter bij de bron te staan waar het leven uit voortkomt. Er zijn talloze manieren om daar te komen en slechts weinigen houden zich daar echt mee bezig. Persoonlijk ben ik gecharmeerd van het taoisme, de yoga sutra van Patanjali en het leven van Jezus. Het vraagt een enorme beoefening in rust, stilte en leegte. En je eigen bewustzijn valt dan samen met een groter bewustzijn. Je bent even een met alles. In het taoïsme zeggen ze: het leven is spontaan en je bent aangesloten op de natuurlijke levensstroom. En dat is zo ongelofelijk fijn.
INTERVENTIE | BETEKENIS
X
Het effect van een gezonde omgeving op de verschillende niveaus van ontwikkelen en betekenis.
Klik op de punten voor andere interventies.
X
Je kunt iemand niet direct op het begrip betekenis begeleiden is mijn ervaring. Wat je wel kunt doen is om de client of de deelnemer op de andere niveaus te begeleiden en te trainen om daar te komen. Het gevolg is dat betekenis zich dan steeds op een diepere laag in je ontmoetingen van alledag ontvouwt. Je komt steeds meer in situaties die bij je passen terecht omdat je steeds meer je eigen normen, waarden en behoeften volgt in relatie tot je omgeving. Je ziet beter op je weg wat voor jou betekenisvol is waardoor je makkelijker, sneller en krachtig links of rechts afslaat op jouw betekenisvolle weg.
x
Als je naar de vier eerder en boven genoemde gehanteerde definities van betekenis kijkt dan heb je de eerste al gerealiseerd. Je bent een goed functionerend mens dat zich op relatief wederzijds afhankelijke en gezonde wijze in deze wereld kan manifesteren. Je kunt lezen, schrijven en je hebt geleerd. Je hebt je wellicht een vak en vaardigheden eigen gemaakt. Je kunt in een groep deelnemen, maar weet ook van je eigen plek en identiteit. Je hebt een zekere balans gevonden tussen de behoefte van de groep en je eigen behoefte gevonden. Waarschijnlijk zijn die niet optimaal en heb je verlangens en dromen. En je stelt je de vraag hoe je die meer vorm kunt geven.
x
Die balans tussen je eigen behoefte en die van de groep is de oorzaak van stress en burn-out. De balans slaat dan door naar de groep ten koste van je eigen wensen en behoeften. En daarmee bedoel ik ook dat interne beeld dat je van jezelf hebt om tot de groep te verhouden. Ik moet zorgzaam zijn. Ik moet succesvol zijn. Ik moet… Je wil je graag op een specifieke manier presenteren en overkomen tot de groep. Een manier waarvan je weet dat je aandacht, liefde en iets van verbinding ervaart.
x
In begeleiding en training wordt vaak naar een nieuwe balans tussen de behoefte van de ander, de groep en die van jou gezocht. Niet alleen omdat je beter te verhouden tot de ander. Maar meer om je eigen behoefte en betekenis te voelen. En dat is lastig want je hebt op een specifieke manier geleerd om verbinding met die groep te maken en te ervaren. En als je het op een andere manier doet ontstaat er dan ook die verbinding? Wat doe je niet meer, laat je los en wat krijg je ervoor terug? Als ik meer mijn eigen behoefte volg, word ik dan nog geaccepteerd? Of ben ik dan egoïstisch? We zijn zo bang voor de oordelen en de afwijzing van de ander.
x
Je gaat je dan afvragen wat zijn nou mijn werkelijke behoeften en hoe kan ik die in contact met de wereld het best vormgeven. Waar eerst de behoefte van de groep in sterke mate aanwezig was focus je steeds meer op je eigen behoefte. Dit past wel en dit past niet. We zijn geconditioneerde wezens die zich hebben aangepast aan de omgeving. Zo ontwikkelen we ons. Ze zeggen weleens dat je de eerste decennia nodig hebt om je persoonlijkheidsstructuur op te bouwen en de laatste decennia gebruikt om die geconditioneerde structuur minder dominant te maken.
x
In die diepere verbinding met jezelf en dat in contact met de groep hoop je dat je verbinding blijft ervaren. En je moet dan dealen met een interne kritische stem die je steeds zegt dat je het verkeerd doet. Het is goed om daar in begeleid of getraind te worden. Want het eerste gevoel in die verbinding is dat je die verbinding met de ander en de groep gaat verliezen en dat je alleen komt te staan. En dat je niet voldoet. En dat is precies de goede weg.
x
Dat komt omdat je deze nieuwe manier niet of onvoldoende kent. Of omdat je vroeger op deze manier van verhouden tot de ander of de groep veel afwijzing hebt ervaren. De overtuigingen die daarbij horen ken je dus niet of daar zit te veel oordeel en afwijzing op. Geen wonder dat je dat gedrag of de vaardigheid dan niet durft te etaleren en wordt bevangen door diepe angstgevoelens. En als je maar een stapje de andere kant opzet dan hoor je die stem al in je hoofd die je op het oude pad wil houden.
x
En het bijzondere is dat als je dit pad volgt op een diepere niveau verbinding ervaart, daarin meer betekenis vindt en je steeds meer de dingen doet die je plezier, rust, vrijheid en betekenis geven. Het is elke keer weer een wonderlijke ervaring om in een nieuwe wereld te komen met een ander perspectief. Bestaat dit ook is een vraag die ik het afgelopen decennium meerdere malen aan mezelf stelde? Kun je ook op deze rustige en vrije manier tot de wereld verhouden? En kan ik me zo geworteld voelen in de groep? Dit ben ik! En op een gegeven moment word je er weer uitgegooid en dien je weer een nieuwe verhouding te zoeken omdat een impactvolle gebeurtenis je wereld in gruzelementen gooit. Dat is onderdeel van ons leven.
x
En die reis in jezelf is bijzonder lastig. Allereerst vind je de moed om jezelf meer te laten zien. Immers je volgt meer je eigen behoefte. En dat vraagt ook dat je je eigen behoefte meer aan de wereld laat zien. Je wordt in het laten zien beter zichtbaar voor de ander en de wereld. Ik leer mijn cliënten een vaardigheid die ze helpt om die behoefte in contact met de ander op een authentieke manier in dialoog kenbaar te maken: zowel in een persoonlijke als zakelijke context.
x
Steevast wordt er meer verbinding ervaren en ontstaan er nieuwe mogelijkheden. En ook voor deze manier van communiceren is moed nodig omdat je steeds moet dealen met het dreigende oordeel of afwijzing. En juist door dat te oefenen word je een meester in een authentieke dialoog waarin je de behoeften van jezelf en de ander beter leert te verstaan en adequater mee om kan gaan.
x
En als je dat niet kent dan je ken je ook onvoldoende de diepen vervulling van het plezier en de betekenis die je daarin ervaart. Je ziet jezelf in de ogen van de ander. Als die ander er niet zou zijn dan weet jij jezelf niet. Je gedrag en je verlangens verdwijnen in een betekenisloze ruimte: er zijn geen grenzen. Je doet iets maar het raakt niemand. En juist doordat er grenzen zijn weet jij jezelf. Juist door een reactie van de ander te ervaren stuit je gedrag, je vaardigheid en overtuiging op een de ander. En hoe authentieker je bent hoe wezenlijker je jezelf in de ogen van de ander ervaart.
x
En door vanuit die bewuste identiteit in contact met de ander te handelen ontvouwt het betekenisvolle pad zich in het moment. Het heeft mijn inziens minder te maken met die grote vergezichten die je voor de wereld wil doen, maar gebeurt elke keer in het moment in die ontmoeting met die persoon en je manier van handelen in die situatie. Het is klein, ervaarbaar en rijk, vol en geeft plezier.
x
Als je beseft dat je je omgeving, je gedrag, je vaardigheden, je overtuigingen en je identiteit verschillende stromen water zijn die door een aandachtig, bewustvol leven met persoonlijk ontwikkeling een levenswijze is, zie je dat die stromen steeds meer bij elkaar komen. Het vormt zich als een krachtige rivier. En in die vorm en stroom zoekt het steeds meer zijn eigen betekenisvolle weg in de wereld. Het ontvouwt zich elke keer in het moment. Je weet niet waar het je brengt. Elke keer heb je een keuze en je draagt met een krachtige verantwoordelijkheid je keuzes. Je zult merken dat dingen je toevallen die je niet voor mogelijk had gehouden. Het is rijk en vol.
x
Het betekent ook dat je elementen in je leven niet meer uit de weggaat. Elk obstakel, elke hindernis of elke krachtige belemmerende gedachte wordt nader bekeken. Niet zozeer vanuit de wereld of de ander, maar eerder door jezelf te vraag te stellen: wat valt hier nu te leren? En welk aandeel heb ik hier nu in? Wat zou ik op een authentieke manier anders kunnen doe? En tot welke beweging leidt dat bij de ander en mijn omgeving?
x
Het vraagt een groot bewustzijn en er is altijd iets van moed nodig om deze stap te zetten. Elke keer weer buiten je comfort zone: avontuur in optima forma zeg ik altijd. En juist in dat nieuwe avontuur en in die nieuwe ervaring maakt die rivier weer een betekenisvolle bocht. Niet gemakkelijk, meestal altijd goed.
x
Wellicht dat deze betekenis ook op de laatste vorm van betekenis brengt doordat je inspiratie vindt een geestesstroming zoals het Boeddhisme, Advaita Vedanta, Taoïsme, Soefisme et cetera die je een zoektocht laat maken naar de levensbron, levensstroom, het onnoembare of God. In die reis wordt veel betekenis ervaren. Het leven ontvouwt zich steeds meer op een spontane manier volgens de natuurlijke levensstroom is mijn ervaring.
WIL JE MEER ZOALS DIT?
Meld je aan en ontvang de nieuwste inspiratie!
BEST GELEZEN ARTIKELEN
ALLE COLLECTIES
